ခ်ီလီတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား ဆႏၵျပ

ခ်ီလီႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဆန္တီေယဂိုတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေနခဲ့ၾကေသာ္လည္း ရဲမ်ားက မ်က္ရည္ယို ဗံုးမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္း မီးသတ္ပိုက္မ်ားျဖင့္ ထိုးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ကာ ၿဖဳိခြင္းခဲ့သည္။ ေက်ာင္းဆရာမ်ား ေက်ာင္းသားမ်ား၊ မိဘမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားပါဝင္ေသာ ဆႏၵျပသူ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီကာ ၿမိဳ႕လည္တြင္ အဂၤါေန႔က ခ်ီတက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္လအတြင္း

(၅) ႀကိမ္ေျမာက္ ဆႏၵျပမႈျဖစ္ၿပီး သမၼတ ဆဘက္စတိန္းပင္နဲရာ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရထံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။

သမၼတအိမ္ေတာ္ လာမြန္နက္ဒါအနီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေနခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ပိုင္း ေခါင္းစြပ္မ်ားႏွင့္ လူငယ္အုပ္စုမ်ားက ခဲမ်ား၊ တုတ္မ်ားႏွင့္ ရဲမ်ားကို ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။ လူငယ္အခ်ဳိ႕က လမ္းမီးမ်ား၊ ျပဴတင္းေပါက္မ်ားကို ရိုက္ခြဲၾကၿပီး ကားတစ္စီးကို မီးရွဳိ႕ခဲ့သည္။

ခ်ီတက္ ဆႏၵျပသူ ၆၀,၀၀၀ ခန္႔ ရွိသည္ဟု ရဲက ဆိုေသာ္လည္း စည္းရုံး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ၁၀၀,၀၀၀ နီးပါး ရွိေၾကာင္းဆုိ၏။

“တိုက္ပြဲဝင္ရမည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းရမည့္ အခ်ိန္မဟုတ္။” ဟူေသာ စာတမ္းမ်ား ကိုင္ေဆာင္ထားၾကသည္။

ဆႏၵျပသူမ်ားသည္ ဒါရီယိုဆာလာ ေက်ာင္းကို ျဖတ္သြားၾကသည္။ ထိုေက်ာင္းတြင္ အသက္ (၁၈)ႏွစ္အာက္ ေက်ာင္းသား (၃)ဦးက (၂၁)ရက္ၾကာ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပမႈ တစ္ရပ္ ဆင္ႏႊဲေနသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ သံုးလကတည္းက ခ်ီလီေက်ာင္းသားမ်ား ဆႏၵျပခဲ့ၾကရာ ဝန္ႀကီးတစ္ဦး အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ အပတ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပပြဲတြင္ လူ ၉၀၀ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံရၿပီး ရဲသား ၉၀ ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့သည္။

လြန္ခဲ့ေသာ လမ်ားအတြင္းက လူေပါင္း ေသာင္းႏွင့္ခ်ီကာ လမ္းမမ်ားေပၚသို႔ ထြက္လာၾကၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရ ျပဳတ္က်သြားၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ယခုအႀကိမ္သည္ လူစုလူေဝး ၾကီးႀကီးမားမား ျဖင့္ လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပမႈ အေရးအခင္းေၾကာင့္ သမၼတ ပင္နဲရာအေပၚ လူထုေထာက္ခံမႈ ၂၆% က်ဆင္းသြားေၾကာင္း လြန္ခဲ့ေသာ အပတ္က စစ္တမ္းတစ္ခု ေကာက္ယူ ေဖၚျပခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွစ၍ ၾကည့္လွ်င္ အနည္းဆံုးႏႈန္းအျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့သည္။

ခ်ီလီေက်ာင္းသား ၃.၅ သန္းရွိရာ ေက်ာင္းသား ၉၀% တက္ေရာက္ ပညာသင္ယူၾကရေသာ ေက်ာင္းမ်ားမွာ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားက တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ားျဖစ္သည္။ ယင္းေက်ာင္းမ်ား၏ ေအာင္စာရင္းမ်ားမွာ ညီမွ်မႈ မရွိေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ အစိုးရမွ တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း ဆႏၵျပ ေက်ာင္းသားမ်ားက ဆိုသည္။

ခ်ီလီသည္ ေတာင္အေမရိကတြင္ အျခားေသာ ႏိုင္ငံမ်ားထက္ တစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြ အျမင့္ဆံုး ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဝင္ေငြကြာဟ အႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္သည္။

ေက်ာင္းသားမ်ားက ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုရာတြင္ လူတိုင္း တတ္ႏိုင္ေသာ တကၠသိုလ္ ပညာေရး ရရွိႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။ ခ်ီလီတြင္ ေက်ာင္းသား အမ်ားစုသည္ ေစ်းႀကီးေသာ ပုဂၢလိက တကၠသိုလ္မ်ားကိုသာ သြားေရာက္ ပညာသင္ၾကားရန္ ေငြေခ်းငွားၿပီး တက္ေရာက္ၾကရသည္။ အစိုးရ တကၠသိုလ္မ်ား အလြန္နည္းပါးၿပီး ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ နည္းပါးသည္။

“ကြ်န္ေတာ္ဒီေန႔ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပေနရတာက ကြ်န္ေတာ့္မွာ ကေလး(၂)ေယာက္ ရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ သူတို႔အတြက္ လုိအပ္ ခ်က္ကိုျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ သူတို႔ ေက်ာင္းသြားတက္ဖို႔ ေငြေခ်းၿပီး သြားမယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြ အေႁကြးႏြံမွာ နစ္ေနတာ့မယ္။” ဆႏၵျပ မိဘတစ္ဦး ျဖစ္သူ ဂေရစီလာဟာနန္ဒက္ဇ္ က AFP သတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။

“အစိုးရက ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေျပာတာေတြကို ဂရုမစိုက္ပါဘူး။ ခ်ီလီမွာ ပညာေရး စနစ္သစ္ လိုအပ္ေနပါတယ္။ အစိုးရ သံုးစြဲ ေနတာေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး။” ဆန္တီေယဂို တကၠသိုလ္မွ မန္နဴရယ္ဆိုတုိ ကေျပာသည္။

“အစိုးရက ပညာေရး စနစ္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ျဖစ္ေအာင္ မေျပာင္းမခ်င္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဆႏၵျပေနမွာပါ။”

Source: Al Jazeera

Posted in: အေမရိက