ဆိုမာလီယာကို ကယ္တင္ပါ (ေဆာင္းပါး)

အာဖရိက ဦးခ်ဳိေဒသ ဆိုမာလီႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈ ျပႆနာကို ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္းေရာ အစုအဖြဲ႔လိုက္ေရာ ဘယ္လို ကူညီေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည္လဲ။ ယေန႔ကမၻာေပၚမွာ အဆိုးရြားဆံုး အငတ္ျပႆနာအျဖစ္ မွတ္တမ္း ဝင္ေနပါတယ္။

၂၀၁၀ ေအာက္တုိဘာလ ကေနစၿပီးေတာ့ မိုးေခါင္ေနလိုက္တာ ဆိုမာလီယာမွာ အသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလး ၂၉,၀၀၀ အပါ အဝင္ လူေပါင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေသေၾက ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ အနည္းဆံုး ယခုလာမည့္ ဒီဇင္ဘာလအထိ အေျခအေန ဆက္လက္ ဆိုးဝါးေနဦးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္္။ အာဖရိက ဦးခ်ဳိေေဒသတြင္း လူဦးေရ ၁၂.၄ သန္းခန္႔ကို ထိခိုက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုမာလီယာ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ လူမ်ားသာမက ဂ်ီေဘာက္တီ၊ အီသီယိုပီးယား၊ ကင္ညာႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားကိုလည္း ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

ကာလတာရွည္စြာ အက်ပ္အတည္း ဆိုက္ေနသည့္အတြက္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အိုးအိမ္မ်ား၊ စားက်က္ေျမမ်ား၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးလာၾကရတယ္။ ၿပည့္လွ်ံေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီကို ေန႔စဥ္ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ့ ေရာက္လာ ေနၾကပါေသးတယ္။

ဒါေပမယ့္ အငတ္ေဘးဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ခံရမယ္ဆိုတာ ႀကိဳတင္ တြက္ဆလို႔ရပါတယ္။ တကမၻာလံုးမွာလည္း ကူညီႏိုင္ေလာက္တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ဝုိင္းဝန္း ကူညီၾကမယ္ဆိုရင္ ေျပလည္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေကာက္ခ်က္ဆြဲရမွာက မိုးေခါင္မႈဒဏ္ေၾကာင့္ ခ်ညး္ပဲ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးရတာမဟုတ္ဘဲ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕မူဝါဒေတြေၾကာင့္လည္း ဒီလို ခံစားေနတာ
ျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြကို ဖန္တီးေနတဲ့ အုပ္စုေတြမွာလည္း တာဝန္ရွိပါတယ္။
ႀသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံ အက္ဒစ္အဘာဘာၿမိဳ႕မွာ အာဖရိက သမဂၢစံုညီ အစည္းအေဝး ၿပဳလုပ္ၿပီး အာဖရိက ဦးခ်ဳိေဒသမွာအာဖရိက ဆိုမာလီႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈျပႆနာကို ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္းေရာ အစုအဖြဲ႔လိုက္ေရာ ဘယ္လို ကူညီေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည္လဲ။ ယေန႔ကမၻာေပၚမွာ အဆိုးရြားဆံုး အငတ္ျပႆနာအျဖစ္ မွတ္တမ္း ဝင္ေနပါတယ္။

၂၀၁၀ ေအာက္တုိဘာလကေနစၿပီးေတာ့ မိုးေခါင္ေနလိုက္တာ ဆိုမာလီယာမွာ အသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလး ၂၉,၀၀၀ အပါ အဝင္ လူေပါင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ အနည္းဆံုး ယခုလာမည့္ ဒီဇင္ဘာလအထိ အေျခအေန ဆက္လက္ဆိုး ဝါးေနဦးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္္။ အာဖရိက ဦခ်ဳိေေဒသတြင္း လူဦးေရ ၁၂.၄ သန္းခန္႔ကို ထိခိုက္ေစမည္ျဖစ္သည္။ ဆိုမာလီယာ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ လူမ်ားသာမက ဂ်ီေဘာက္တီ၊ အီသီယိုပီးယား၊ ကင္ညာႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားကိုလည္း ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

ကာလတာရွည္စြာ အက်ပ္အတည္း ဆိုက္ေနသည့္အတြက္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အိုးအိမ္မ်ား၊ စားက်က္ေျမမ်ား၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္း မ်ားကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးလာၾကရတယ္။ ၿပည့္လွ်ံေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီကို ေန႔စဥ္ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ့ ေရာက္လာ ေနၾကပါေသးတယ္။
ဒါေပမယ့္ အငတ္ေဘးဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ခံရမယ္ဆိုတာ ႀကိဳတင္တြက္ဆလို႔ ရပါတယ္။ တကမၻာလံုးမွာလည္း ကူညီႏိုင္ေလာက္တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ဝုိင္းဝန္း ကူညီၾကမယ္ဆိုရင္ ေျပလည္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေကာက္ခ်က္ဆြဲရမွာက မိုးေခါင္မႈဒဏ္ေၾကာင့္ခ်ညး္ပဲ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးရတာ မဟုတ္ဘဲ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ မူဝါဒေတြေၾကာင့္လည္း ဒီလို ခံစားေနတာျဖစ္ပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြကို ဖန္တီးေနတဲ့ အုပ္စုေတြမွာလည္း တာဝန္ရွိပါတယ္။
ႀသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံ အက္ဒစ္အဘာဘာၿမိဳ႕မွာ အာဖရိက သမဂၢစံုညီ အစည္းအေဝးၿပဳလုပ္ၿပီး ေလးႏွစ္ အာဖရိက ဦးခ်ဳိေဒသမွာ ေရရွည္စီမံကိန္းတစ္ခု ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ အာဖရိကန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဘဏ္က ကူညီေထာက္ပံ့ေငြ ေဒၚလာ သန္း ၃၀၀ အပါအဝင္ ေဒၚလာ သန္း ၃၈၀ ကူညီဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေဒၚလာ ၅၁ သန္းကူညီဖို႔ ကတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဒၚလာ ၁.၄ ဘီလီယံအထိ လိုတယ္လုိ႔ NGO ေတြက ေျပာပါတယ္။

အခုအထိေတာ့ အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား၊ အင္ဂိုလာနဲ႔ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံေတြ အပါအဝင္ အာဖရိကသမဂၢ ၅၄ ႏိုင္ငံထဲက ၂၁ ႏိုင္ငံက ရန္ပုံေငြ ေဒၚလာသန္း ၂၀ မတည္ထားပါတယ္။ အခ်ဳိ႕အာဖရိကႏိုင္ငံေတြက ဒါထက္ပိုၿပီး
ဦးေဆာင္မႈေပးဖို႔၊ လိုအပ္ေနေသးတဲ့ ေငြေၾကးကို ျဖည့္ဆည္း ေပးဖို႔ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။


ဥပမာအားျဖင့္ ေျပာရရင္ အာဖရိက လူမႈအဖြဲ႕အစည္း စည္းမ်ဥ္းအမွတ္ ၄ အရ စီးပြားေရး အတိမ္အနက္
ေပၚမူတည္ၿပီး ႏိုင္ငံေတြဟာ အနည္းဆံုး ေဒၚလာသန္း ၅၀ ျပည့္ေအာင္ အခ်ဳိ ႔က ထည့္ဝင္ရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားနဲ႕ ေတာင္အာဖရိကလုိ စီးပြားေရး ေတာင့္တင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔က အခ်ဳိးအစားပိုၿပီးေတာ့ ထည့္ဝင္သင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီလည္း လံုးဝကို လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအပတ္ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကတဲ့ အာဖရိက
ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ကုလသမဂၢ ဒုတိယ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး အာရွာ-ရို႕စ္မီဂ်ီရိုက ယခု အငတ္ေဘး ျပႆနာမွသည္ လူထုက်န္းမာေရး၊ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္မ်ား ပ်က္သုဥ္းမည့္ အေရးအထိ က်ယ္ျပန္႔သြားႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါႏွင့္ ဝက္သက္ အစရွိသည့္ ေရာဂါမ်ား ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ မရွိေစရန္ ၾကပ္ညပ္ေနသည့္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအတြင္း ေသာက္ေရသန္႔၊ ေဆးဝါးႏွင့္ သန္႔ရွင္းေရး အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ား လိုအပ္ေနပါတယ္။ ထို႔ျပင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဓမၼမ အျပဳမခံရေရး၊ မိဘမဲ့ကေလးမ်ား အထီးက်န္မႈႏွင့္ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမ်ား မရွိေစေရးအတြက္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးရမည့္ တာဝန္ႀကီးမ်ားလည္း ရွိေသးသည္။ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔ ခရီးၾကမ္းမ်ားကို လမ္းေလွ်ာက္လာရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုမ်ား၏ အႏၱရာယ္ေပးမည့္ အေရးမွ ကာကြယ္ေပးရန္လည္း တာဝန္ရွိေနပါတယ္။

လယ္သမားမ်ားႏွင့္ ေမြးၿမဴေရး သမားမ်ားလည္း ၎တို႔၏ လုပ္ငန္းမ်ား
ျပန္လည္ ထူေထာင္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ယင္းသို႔ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ဆုိမာလီ ျပည္သူမ်ားအတြက္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေသာ အေျခအေန တစ္ရပ္ႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေသာ အစိုးရတစ္ရပ္ လည္းရွိရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆိုမာလီတြင္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စုေက်ာ္ၾကာ တည္ၿငိမ္ေသာ အစိုးရႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေသာ အေျခအေနမ်ားမရွိခဲ့ေပ။

ကုလသမဂၢ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္အဖြဲ႔ႏွင့္ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ႀကီးတို႔မွ ကူညီေရး လုပ္ငန္းမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ အစားအစာ၊ ေဆးဝါးႏွင့္ အျခားလိုအပ္ခ်က္မ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးလ်က္ ရွိပါတယ္။

အဖြဲ႔အစည္း ႀကီးမ်ားျဖစ္ေသာ Oxfam International, Save the Children, နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔၊ ဂရုဏာအဖြဲ႔ စသည့္အဖြဲ႔မ်ားကလည္း အကူအညီမ်ား ေပးလ်က္ရွိသည္။ USAID မွလည္း ကူညီေနပါတယ္။

အခုအခ်ိန္ဟာ ေနာက္မက်ေသးပါဘူး။ အာဖရိက ဦးခ်ဳိေဒသမွာ ငတ္မြတ္ေနတဲ့၊ က်န္းမာေရး ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့ မိသားစုေတြ ၊ မိခင္ေတြ ၊ ကေလးေတြအတြက္ အသက္ကယ္ လွဴဒါန္းမႈမ်ား ယခုပင္လုပ္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္လိုက္ရပါတယ္။ ေဒၚလာအနည္းငယ္မွ် လွဴဒါန္းရုံနဲ႔ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ၿပီး အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့ ကေလးငယ္ တစ္ဦးအတြက္ အားျဖည့္ အရည္မ်ားနဲ႔ ဗီတာမင္ အျပည့္ပါတဲ့ ေျမပဲေထာပတ္တို႔လို အစားအေသာက္မ်ဳိးေတြ ေကြ်းေမြးႏိုင္ပါတယ္။

ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလ်ာေရာဂါ ၊ ဝက္သက္ေရာဂါတို႔အတြက္ ကာကြယ္ေဆးမ်ား လွဴဒါန္းႏိုင္ပါတယ္။
အာဖရိက ဦးခ်ဳိေဒသက မ်ဳိးဆက္သစ္ ကေလးငယ္မ်ားကို ကယ္တင္ျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႔ အသက္ေမြးမႈ လုပ္ငန္းေတြ၊ သူတို႔အနာဂတ္ေတြ၊ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈေတြကို သူတို႔ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ၿပီး ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးႏိုင္တဲ့ သူေတြျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဆာင္းပါးရွင္ စူပါေမာ္ဒယ္ အီမန္၏ Saving the Children in the Horn of Africa ေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္။

အီမန္သည္ Save the Children အဖြဲ႔ႀကီး၏ သံတမန္အျဖစ္၎၊ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႁကြလႈပ္ရွားသူ အျဖစ္၎ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။

Source: Al Jazeera

Posted in: အာဖရိက