အီရန္တြင္ ႏ်ဴကလီးယားေလာင္စာစမ္းသပ္တပ္ဆင္၊ တာလတ္ပစ္ဒံုးက်ည္စမ္းသပ္ပစ္ခတ္

အီရန္ႏိုင္ငံသည္ ၎ကိုယ္တိုင္ထုတ္လုပ္ထားေသာ ႏ်ဴကလီးယားေလာင္စာေတာင့္မ်ားကို ဓါတ္ေပါင္းဖိုတြင္ ေအာင္ျမင္စြာစမ္းသပ္အသံုးျပဳခဲ့ၿပီး ေဟာ္မ်ဳဇ္ေရလက္ၾကားတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္ရာ၌ ေျမျပင္မွေဝဟင္ပစ္ဒံုးက်ည္ မ်ားစမ္းသပ္ပစ္လႊင့္ခဲ့ေၾကာင္း ႏိုင္ငံပိုင္ရုပ္ျမင္သံၾကားမွ ထုတ္လႊင့္ျပသခဲ့သည္။

ထိုအခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္က အီရန္ဗဟိုဘဏ္ႏွင့္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈမ်ားအား ပိတ္ဆို႔အေရးယူလိုက္ သျဖင့္ တနဂၤေႏြေန႔က အီရန္သံုးေငြ ရိုင္းတန္ဖိုး စံခ်ိန္တင္က်ဆင္းသြားသည္။

အီရန္ႏိုင္ငံတြင္းတည္ရွိေနေသာ ယူေရနီယံအရိုင္းမ်ားမွ သန္႔စင္ထုတ္လုပ္လိုက္ေသာ ႏ်ဴကလီးယားေလာင္စာေတာင့္ မ်ားကို တီဟီရန္ ႏ်ဴကလီးယားဓါတ္ေပါင္းဖိုသုေတသန စက္ရုံတြင္ တပ္ဆင္လိုက္ေၾကာင္း တနဂၤေႏြေန႔က အီရန္ ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္အဖြဲ႔က ေၾကျငာခဲ့သည္။

ႏ်ဴကလီးယားေလာင္စာေတာင့္တြင္ ေသးငယ္၍ ယူေရနီယံနိမ့္ေသာ အလံုးကေလးမ်ားပါဝင္သည္။ ႏ်ဴကလီးယား ဓါတ္ျပဳျခင္းျဖင့္ အပူထုတ္ေပးႏိုင္ေသာ္လည္း ေလာင္စာေတာင့္တစ္ခုလံုးေပ်ာ္က်မသြားေအာင္ ပုံစံထုတ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

လြန္ခဲ့ေသာလကတည္းက ျပည္တြင္းျဖစ္ယူေရနီယံေလာင္စာေတာင့္မ်ားကို တီဟီရန္သုေတသနဓါတ္ေပါင္းဖိုအတြင္း ထည့္သြင္းအသံုးျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အီရန္က ေၾကျငာထားခဲ့သည္။ ၎မွ အိုင္ဆိုတုပ္မ်ားထြက္ေပၚလာမည္ျဖစ္ၿပီး ေဆးဘက္ဆိုင္ရာရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ အသံုးျပဳမည္ျဖစ္သည္။ လတ္တေလာတြင္ အာဂ်င္တီးနားမွ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ အတြင္းက ဝယ္ယူထားခဲ့ေသာ အရည္အေသြးနိမ့္ႏ်ဴကလီးယား အခ်ပ္မ်ားကို အသံုးျပဳေနသည္။

“အခုလိုေအာင္ျမင္မႈႀကီးက အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကို စိတ္ရွဳပ္ေထြးသြားေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆို ေတာ့ အီရန္အေနနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားေလာင္စာေတာင့္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေျခမရွိဘူးလို႔ သူတို႔တြက္ဆထားၾကပါတယ္။” ဟု တီဟီရန္တိုင္းမ္ သတင္းစာတြင္ ေရးသားေဖၚျပခဲ့သည္။

တီဟီရန္ဓါတ္ေပါင္းဖိုအတြက္ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသန္႔စင္ၿပီး ယူေရနီယံမ်ားလိုအပ္သည္။ ယင္းပမာဏသည္ ပင္လယ္ေကြ႔ ကမ္းရိုးတန္းတြင္ ရုရွတည္ေဆာက္ေပးထားေသာ ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္သံုးလွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးစက္ရုံတြင္ အသံုးျပဳ မည့္ လိုအပ္ခ်က္ထက္မ်ားျပားေပသည္။ ထိုစက္ရုံတြင္ ယခုအခါ ရုရွေလာင္စာေတာင့္မ်ားကို အသံုးျပဳလွ်က္ရွိၿပီး သံုးၿပီးသား ေလာင္စာေတာင့္မ်ားကို ရုရွသို႔ျပန္ပို႔ေပးရသည္။

စမ္းသပ္အသံုးျပဳေသာ ေလာင္စာေတာင့္မ်ားသည္ မည္မွ်အထိသန္႔စင္ၿပီး ယူေရနီယံအဆင့္ရွိသည္ကိုမူ ႏ်ဴကလီးယား စြမ္းအင္အဖြဲ႔က ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားျခင္းမရွိေပ။ အီရန္၏ ႏ်ဴကလီးယားသန႔္စင္မႈအစီအစဥ္အေပၚ အေနာက္အုပ္စုက စိုးရိမ္ပူပန္လ်က္ရွိသည္။

ႏ်ဴကလီးယားအေရးသံုးသပ္သူတစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဂြ်န္လတ္က အယ္ဂ်ာဇီယာႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခန္းတြင္ ယခုလိုတိုးတက္လာ မႈသည္ အီရန္အေနႏွင့္ ေရဒီယိုသတၱိႁကြပစၥည္းမ်ားထုတ္လုပ္ႏိုင္ေသာ အေျခအေနျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏ်ဴကလီးယား လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ တက္လွမ္းေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ခဲ့သည္။

အီရန္သည္ ၎၏ယူေရနီယံမ်ားကို ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိသန္႔စင္ၿပီး ႏ်ဴကလီးယားဗုံးထုတ္လုပ္ႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ေန ေၾကာင္း အေနာက္အစိုးရမ်ားက စိုးရိမ္မကင္းေျပာၾကားေနေသာ္လည္း အီရန္ကမူ ျငင္းဆိုထားသည္။

ေလာင္စာအျဖစ္အသံုးျပဳမည့္ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသန္႔စင္ၿပီး ယူေရနီယံသည္ အမွန္တကယ္အားျဖင့္ အေခ်ာင္းမဟုတ္ဘဲ၊ ခ်ပ္ျပားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အေနာက္အုပ္စုမ်ားက အီရန္တြင္ ယူေရနီယံအခ်ပ္ထုတ္လုပ္ႏိုင္သည့္ နည္းပညာရွိေန သည့္အေပၚသံသယရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။


ေဟာ္မ်ဳဇ္ေရလက္ၾကား စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈအတြင္း ေျမျပင္မွ ေဝဟင္ပစ္တာလတ္ ဒံုးက်ည္မ်ားေအာင္ျမင္စြာပစ္လႊတ္ ခဲ့ေၾကာင္း အီရန္က တနဂၤေႏြေန႔ အေစာပိုင္းကေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ဒီတာလတ္ပစ္ ဒံုးက်ည္ေတြမွာ ေနာက္ဆုံးေပၚနည္းပညာေတြ တပ္ဆင္ထားၿပီး ေရဒါဖမ္းလို႔မရႏိုင္ေအာင္ ေရွာင္လႊဲထားတဲ့ပစ္မွတ္ေတြနဲ႔ ဒုံးက်ည္ရဲ႕လမ္းေၾကာင္းကို အေႏွာက္အယွက္ေပးႏိုင္တဲ့ နည္းပညာေတြကို ေက်ာ္ၿပီး တိုက္ခိုက္ႏိုင္ေအာင္ တီထြင္ထားပါတယ္။” ဟု ေရတပ္ေျပာခြင့္ရ မာမြတ္မူဆာဗီ၏ ေျပာစကားကို ႏိုင္ငံပိုင္ IRNA သတင္းဌာနက ေၾကျငာခဲ့သည္။

ယခုအႀကိမ္သည္ အီရန္တြင္ ဒုံးက်ည္ပစ္လႊတ္စမ္းသပ္မႈ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မဲရက္ဘ္ဒံုးက်ည္ဟု အမည္ ေပးထားေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္းမွာပင္ထုတ္လုပ္ေၾကာင္း သူက ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အကြာအေဝးမည္မွ်အထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ၿပီး အျခားအေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားကိုမူ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုျခင္းမရွိခဲ့ေပ။

ေရလက္ၾကားကိုပိတ္ဆို႔ရန္လိုအပ္လာပါက အဆင္သင့္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ေလ့က်င့္ခဲ့ေသာ ၁၀ ရက္ၾကာစစ္ေရးေလ့ က်င့္မႈ တနလၤာေန႔တြင္ ၿပီးဆံုးမည္ျဖစ္ၿပီး သေဘၤာမ်ား၊ ေရငုတ္သေဘၤာမ်ားပါဝင္ေလ့က်င့္ခဲ့ၾကသည္။

အေမရိကန္ႏွင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ႏ်ဴကလီးယားအေရးအတြက္ အီရန္အေပၚ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ဖိအားမ်ားေပးေနစဥ္ မိမိတို႔၏ စစ္အင္အားကိုျပသရန္ ဒုံးက်ည္မ်ားပစ္လႊတ္ျပျခင္းျဖစ္ေပသည္။

“အီရန္ရဲ႕ ဒံုးက်ည္ပစ္ခတ္စမ္းသပ္မႈအၿပီးမွာ အေမရိကန္ေတြကေတာ့ စစ္ေရးနည္းတစ္နည္းနည္းနဲ႔ တုံ႔ျပန္ ဖို႔၊ ၿခိမ္းေျခာက္ဖို႔ အားသန္ေနၾကပါတယ္။” ဟု ဝါရွင္တန္ေရာက္ အယ္ဂ်ာဇီယာသတင္းေထာက္ ဂြ်န္တားရက္က သတင္းေပးပို႔သည္။

ဒံုးက်ည္စမ္းသပ္ပစ္ခတ္မႈသည္ လြန္ခဲ့သည့္ရက္ပိုင္းအတြင္းက ပိတ္ဆို႔ပစ္မည္ဟု အီရန္တို႔ၿခိမ္းေျခာက္ထားေသာ ေဟာ္မ်ဴဇ္ေရးလက္ၾကားအနီးတြင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပို၍အာရုံစိုက္ေနၾကၿပီး အီရန္၏ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခုျဖစ္ ေၾကာင္း မွတ္ယူထားၾကသည္။ မိမိႏိုင္ငံမွ ေရနံတင္ပို႔မႈကို အေမရိကန္ႏွင့္ အေနာက္အုပ္စုမ်ားက ပိတ္ဆို႔အေရးယူ မည္ဆိုပါက ေဟာ္မ်ဳဇ္ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္မေပးႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း အီရန္က သတိေပးထားခဲ့ သည္။

Source: Al Jazeera

Posted in: အေရွ ႔အလယ္ပိုင္း