ေနတိုးထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲ ၂၀၁၂ က်င္းပ

ခ်ီကာဂိုတြင္ေနတိုးထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲက်င္းပလ်က္ရွိၿပီး အာဖဂန္မွ ေနတိုးတပ္ မ်ားျပန္လည္ရုပ္သိမ္းေရး ဆႏၵျပမႈမ်ားေပၚေပါက္လ်က္ရွိသည္။ `ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ လုပ္စရာေတြအမ်ားႀကီးရွိေနၿပီး စိန္ေခၚမႈေတြကလည္း ေစာင့္ဆိုင္းေနပါတယ္။` တနဂၤေႏြေန႔က ဘားရက္အိုဘားမားက ထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲတြင္ ေျပာၾကားလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ `အာဖဂန္နစၥတန္မွာ လူ႔အသက္ဆံုးရွဳံးမႈေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနၿပီး ခက္ခဲတဲ့ေန႔ရက္ေတြ ေရွ႕မွာ ေစာင့္ဆိုင္းေနပါတယ္။` ဟု အိုဘားမားက ဆိုသည္။ ေနတိုးထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲသည္ ၂၀၁၄ တြင္ အာဖဂန္တပ္မ်ားလက္တြင္းသို႔ လံုၿခံဳေရးကိစၥအဝဝျပန္လည္ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ေရးအတြက္ ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးၾကရန္ျဖစ္သည္။ ေနတိုး ၂၈ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားနွင့္ အျခားႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားအပါအဝင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္တက္ေရာက္ ေနၾကသည္။ အာဖဂန္သမၼတ ဟာမစ္ခါဇိုင္းႏွင့္ ပါကစၥတန္သမၼတ အဆစ္အလီဇာဒါရီတို႔လည္း တက္ေရာက္ၾကသည္။ အစည္းအေဝးက်င္းပရာ ကန္ေဘာင္စည္းေဝးခန္းမအေဆာက္အဦႏွင့္ အနည္းငယ္ကြာေဝးေသာေနရာတြင္ မူ စစ္ဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပ သူမ်ားႏွင့္ ရဲမ်ားအၾကားရုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ ဆႏၵျပမႈသည္ အစမွ အဆံုးတိုင္ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး အခ်ဳိ႕ကသာ ရဲမ်ားႏွင့္ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကသည္။ ဆႏၵျပပြဲကို အာဖဂန္ႏွင့္ အီရတ္စစ္ျပန္မ်ားက ဦးေဆာင္ၿပီး စုစုေပါင္း ၂၅၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း ရဲကေျပာသည္။ အဆိုပါ စစ္ျပန္မ်ားသည္ သူတို႔ရရွိထားေသာ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာတံဆိပ္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာသို႔ျပန္လည္ အပ္ႏွင္းခဲ့ၾကသည္။ ခ်ီကာကိုၿမိဳ႕သို႔သြားေရာက္သတင္းရယူေနေသာ အယ္ဂ်ာဇီယာသတင္းေထာက္ ဂြ်န္ဟန္ဒရန္သတင္းေပးပို႔ ခဲ့ရာတြင္ ဆႏၵျပသူအမ်ားအျပားကို လက္ထိပ္မ်ားခတ္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ေနေၾကာင္းဆိုသည္။ အာဖဂန္စစ္ပြဲကို ရပ္ဆိုင္းေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သမၼတအိုဘားမားက ေျပာသည္။ ခါဇိုင္းႏွင့္ အိုဘားမား ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာတြင္လည္း အာဖဂန္နစၥတန္၏ အခက္အခဲမ်ားျဖတ္သန္းေနရေၾကာင္း၊ အာဖဂန္ျပည္သူမ်ား အေနႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးကို အလြန္အမင္းလိုလားေတာင့္တေနသည္ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စုက နားလည္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ လံုၿခံဳေရးကိစၥအဝဝ အာဖဂန္အစိုးရသို႔ျပန္လည္လႊဲေၿပာင္းေပးရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားတပ္မ်ားျပန္လည္ထြက္ခြါေရး ကိစၥရပ္မ်ားသည္ အေရးႀကီးေၾကာင္း ခါဇိုင္းက ေျပာသည္။ `လႊဲေျပာင္းေရးကိစၥေတြအားလံုးၿပီးသြားရင္ အာဖဂန္နစၥတန္ဟာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္း၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ မဟာမိတ္မ်ား အတြက္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။` ဟုဆို၏။ ျပင္သစ္သမၼတအသစ္ ဖရန္ကို႕စ္ေဟာ္လန္ဒီက ယခုႏွစ္ကုန္တြင္ ျပင္သစ္တပ္မ်ားကိုျပန္လည္ရုပ္သိမ္း သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိေပးေျပာၾကားလိုက္ၿပီး ေနတိုးအတြက္ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၂ မကုန္မီ ျပင္သစ္စစ္တပ္မ်ားကို အၿပီးရုပ္သိမ္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ျပင္သစ္က ၂၀၁၂ မကုန္မီျပန္လည္ထြက္ခြါရန္ဆံုးျဖတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေနတိုးအဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအေနႏွင့္ စည္းလံုးညီညြတ္စြာျဖင့္ ဆက္လက္တည္ရွိေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေနတိုးအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အန္ဒါးစ္ ဖို႔ရက္စ္မူဆင္က ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားခဲ့သည္။ `ေနတိုးအဖြဲ႔တြင္းမွာ အဖုအထစ္မရွိပါဘူး။` ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ အာဖဂန္လံုၿခံဳေရးအသံုးစားရိတ္မွာ ေနတိုးအသံုးစားရိတ္ထက္နည္းပါးၿပီး ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိင္း က အာဖဂန္ကိုဆက္လက္ေထာက္ပံ့သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔မ်ားျပန္လည္ထြက္ခြါသြားၿပီးေနာက္ အာဖဂန္တပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြက္ အသံုးစားရိတ္ေထာက္ပံ့ရန္ ႏိုင္ငံတကာရံပုံေငြတစ္ရပ္တည္ေထာင္ရန္ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ၿဗိတိန္၊ ဂ်ာမဏီတို႔အပါအဝင္ ႏိုင္ငံ အခ်ဳိ႕က ေထာက္ခံၾကသည္။ အယ္ဂ်ာဇီယာသတင္းေထာက္ ပက္တီကူလ္ဟန္က `အေမရိကန္က သူတို႔လုပ္ခ်င္တဲ့ဆႏၵကို ထုတ္ေဖၚ ေျပာဆိုျခင္းမျပဳေသးပါဘူး။ အျခားႏိုင္ငံေတြကို အရင္ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုေစခ်င္ပံုရပါတယ္။` ဟုဆိုသည္။ အာဖဂန္လံုၿခံဳေရးအတြက္ ႏွစ္စဥ္လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ ေဒၚလာ ၄ ဘီလီယံတြင္ အေမရိကန္မွ တစ္ဝက္ခန္႔ က်ခံေပးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရေလသည္။ စည္းေဝးပြဲတြင္ ေနာက္ဆံုးမွေနရာခ်ထားျခင္းခံရသူေခါင္းေဆာင္မ်ားထဲတြင္ ပါကစၥတန္သမၼတ ဇာဒါရီ အပါအဝင္ျဖစ္သည္။ ပါကစၥတန္အေနာက္ဘက္ေဒသတြင္ ခါဇိုုင္းအစိုးရႏွင့္ ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ေနသည့္ တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ားခိုေအာင္းလ်က္ရွိသည္။ အာဖဂန္နစၥတန္ရွိေနတိုးတပ္ဖြဲ႔မ်ားအား ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ားပို႔ေဆာင္ေနသည့္ လမ္းေၾကာင္းျပန္ဖြင့္ေပး ရန္ ေနတိုးက ပါကစၥတန္ အစိုးရကိုေတာင္းဆိုလ်က္ရွိရာ ေနတိုးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဇာဒါရီၾကားတင္းမာ မႈမ်ားျဖစ္လာႏိုင္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလအတြင္းက အာဖဂန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္နယ္စပ္တြင္ အေမရိကန္ေလတပ္မွ ပစ္ခတ္ ခဲ့သျဖင့္ ပါကစၥတန္စစ္သား ၂၄ ဦးေသဆံုးခဲ့ရသည့္အတြက္ ဇာဒါရီက ေနတိုးေထာက္ပို႔လမ္းေၾကာင္းကို ပိတ္ပစ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အေမရိကန္တုိ႔ေမွ်ာ္လင့္ထားသကဲ့သို႔ ယခုအပတ္အကုန္တြင္ အဆိုပါလမ္းေၾကာင္း ျပန္ဖြင့္ေပးရန္ သေဘာတူညီခ်က္ရ၊ မရဆိုသည္ကို ေသခ်ာမသိရေသးေပ။ အဆိုပါထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲတြင္ ေနတိုးက ဥေရာပတစ္ခြင္ဒံုးက်ည္ကာကြယ္ေရးစံနစ္တစ္ရပ္ထားရွိေရး အစီအစဥ္ကို ေၾကျငာမည္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံ ၁၄ ႏိုင္ငံမွ ပူးေပါင္းကာ အေမရိကန္လုပ္ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ ၅ စင္း ဝယ္ယူရန္ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ကိုလည္း ျပဳလုပ္ၾကမည္ျဖစ္သည္။ ထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲကို ခ်ီကာဂိုၿမိဳ႕တြင္ လံုၿခံဳေရးထူထဲတင္းၾကပ္စြာခ်ထားက်င္းပေနျခင္းျဖစ္သည္။ စေနေန႔က အေမရိကန္သမၼတဘားရက္အိုဘားမား၏ စည္းရုံးေရးရုံးခ်ဳပ္ကို တိုက္ခိုက္ရန္ စီစဥ္မႈျဖင့္ အၾကမ္းဖက္သံုးဦးကို ဖမ္းဆီးထားသည္။ သူတို႔၏အစီအစဥ္မ်ားထဲတြင္ ရဲစခန္းမ်ား၊ ဘဏ္မ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္အိမ္ကို တိုက္ခိုက္ရန္ပါဝင္ၿပီး ဓါတ္ဆီမီးေလာင္ဗံုးမ်ား၊ ဓါးမ်ား၊ ဒူးေလးတစ္ေခ်ာင္း၊ နင္ဂ်ာသံုး ပစ္ၾကယ္ဓါးမ်ား ဖမ္းဆီးရမိခဲ့သည္။ ေနတိုးထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲဆႏၵျပရာတြင္ပါဝင္သူေလးဦးကိုလည္း အၾကမ္းဖက္မႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ သည္။ Source: Al Jazeera

Posted in: အေမရိက