ေနတိုးတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ အာဖဂန္အရပ္သားမ်ား ေသဆံုး

အာဖဂန္နစၥတန္၊ ပက္တီယာျပည္နယ္တြင္ အေမရိကန္ဦးေဆာင္ ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔မ်ားဗုံးႀကဲတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ လူရွစ္ဦးပါဝင္ေသာ မိသားတစ္စုေသဆံုးခဲ့ရေၾကာင္း အာဖဂန္အာဏာပိုင္မ်ားက ေျပာသည္။ စေနေန႔ညက တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသည့္ ယင္းျဖစ္စဥ္အေပၚ အေလးအနက္ထားေၾကာင္းႏွင့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာလံုၿခံဳေရးအကူအညီေပးေရးတပ္ဖြဲ႔ (ISAF) ကဆိုသည္။ ဂါဒါဆာရီယာ ခရိုင္၊ ဆူရီခါအီလ္ ရြာတြင္ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ည ၈ နာရီခန္႔ အခ်ိန္၌ ေလေၾကာင္းတိုက္ ခိုက္မႈေၾကာင့္ ေယာက်ၤားတစ္ဦး၊ မိန္းမတစ္ဦးႏွင့္ ၎တုိ႔၏ကေလး ေျခာက္ဦးေသဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ပက္တီယာျပည္နယ္အစိုးရ ေျပာခြင့္ရ ရိုဟူလာဆာမြန္က ေျပာသည္။ `ေသဆံုးသြားတဲ့ လူက တာလီဘန္အပါအဝင္ ဘယ္အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕နဲ႔မွ လံုးဝအဆက္အသြယ္ မရိွတဲ့ လူမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။`ဟု ဆာမြန္က ေအအက္ဖ္ပီသတင္းဌာနသို႔ေျပာျပခဲ့သည္။ ထိုသူ၏ အမည္မွာ မိုဟာမက္ရွာဖီျဖစ္သည္။ `ရွာဖီက တာလီဘန္မဟုတ္ပါဘူး။ အစိုးရကိုဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ ဘယ္အုပ္စုနဲ႔မွ အဆက္အသြယ္မရွိပါဘူး။ သာမန္ရြာသားတစ္ဦးပါပဲ။` `အခုကြ်န္ေတာ္တို႔ အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆက္လက္စံုစမ္းေနပါတယ္။ ေသဆံုးသြားတဲ့ ကေလး ေတြက အသက္ဘယ္ေလာက္ေတြလဲ၊ ေယာက်ၤားေလးဘယ္ႏွေယာက္၊ မိန္းကေလးဘယ္ႏွေယာက္လဲ ဆိုတာေတြ စံုစမ္းေနပါတယ္။`ဟု ဆာမြန္က ေျပာသြားသည္။ အရပ္သားမ်ားေသေၾကပ်က္စီးေနရျခင္းသည္ အာဖဂန္အစိုးရႏွင့္ ISAF ၾကားတင္းမာမႈဆက္လက္ျဖစ္ပြား ေနရသည့္ အဓိကအခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း အယ္ဂ်ာဇီယာသတင္းေထာက္ ဘားနဒ္စမစ္က ကဘူးလ္ၿမိဳ႕မွ သတင္းေပးပို႔ခဲ့သည္။ `ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔ေတြကို သြားေမးရင္ေတာ့ သူတုိ႔တိုက္ခိုက္မယ့္ ပစ္မွတ္မွာ အရပ္သားေတြ ရွိ၊ မရွိ အေသအခ်ာေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးမွ တိုက္ခိုက္ခဲ့တာပါလို႔ ေျဖပါလိမ့္မယ္။ တိုက္ခိုက္မႈမျပဳခင္ရရွိတဲ့ ေထာက္လွမ္းစံုစမ္းမႈေတြကို အေျခခံၿပီး တုိက္တာပါလို႔ေျပာပါလိမ့္မယ္။ တာလီဘန္ေတြကလည္း လက္လုပ္ဗံုးေတြနဲ႔ လမ္းေဘးဗံုးေထာင္တာေတြကလည္း သူတို႔ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ ကိုထိမွန္တာထက္ အရပ္သားေတြကိုပဲ ထိမွန္ေသဆံုးတာမ်ားပါတယ္။` `ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားသားတပ္ဖြဲ႔ေတြေၾကာင့္ အရပ္သားေသဆံုးမႈေတြ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အရ ဆူညံပူညံေတြျဖစ္ၿပီး သမၼတဟာမစ္ခါဇိုင္းကလည္း အျပစ္တင္ေျပာဆိုေလ့ရွိပါတယ္။` စသည္ျဖင့္ သတင္းေထာက္က သတင္းေပးပို႔ရင္း မွတ္ခ်က္ေပးေျပာဆိုခဲ့ေလသည္။ ႏိုင္ငံျခားတပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ အရပ္သားမ်ားေသဆံုးျခင္းသည္ အာဖဂန္ႏွင့္ႏိုင္ငံတကာတပ္ဖြဲ႔ မ်ား၏ ဆက္ဆံေရးကိုထိခိုက္ေစမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးေျပာၾကားရန္ ISAF အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြ်န္အလန္ႏွင့္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္လက ခန္႔အပ္ထားေသာ အာဖဂန္သမၼတရုံးဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ ရိုင္ယန္ခရြတ္ကာတို႔ကို ဆင့္ေခၚခဲ့ေလသည္။ မၾကာေသးမီက လိုဂါ၊ ကာပီဆာ၊ ဘဂၢဒစ္ရွ္ႏွင့္ ဟယ္လ္မန္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အရပ္သား ၁၈ ဦးေသဆံုးခဲ့ရေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားက သတင္းေပးပို႔ခဲ့ၿပီးေနာက္ သမၼတက အထက္ပါပုဂၢဳိလ္ႏွစ္ဦးကို ဆင့္ေခၚခဲ့ၿပီးေတြ႔ဆံုခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။ `အရပ္သားေတြ လံုၿခံဳေရးစိတ္ခ်ရမႈမရွိဘူးဆိုရင္ အာဖဂန္ႏွင့္ အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ ဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆက္ဆံေရး လက္မွတ္ေရးထိုးထားတာ ဘာအဓိပၸါယ္မွ မရွိေတာ့ဘူး။` ဟု သမၼရုံးမွ ထုတ္ျပန္ေသာ ယခုလအေစာပိုင္းေၾကျငာခ်က္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းတြင္ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔ဝင္ ေလးဦးေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း ISAF က တနဂၤေႏြေန႔က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ စေနေန႔က ေနရာအသီးသီးတြင္ လက္လုပ္ဗံုးမ်ားေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ သိဳ႕ေသာ္ မည္သူမည္ဝါမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း အေသးစိတ္ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေပ။ ယခုႏွစ္အတြင္း ေနတိုးတပ္ဖြဲ႔ဝင္ ၁၆၉ ဦးေသဆံုးခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ လတ္တေလာတြင္ ISAF တပ္ဖြဲ႔ဝင္ ၁၃၀ ၀၀၀ အာဖဂန္တြင္ ရွိသည္။ ၂၀၁၄ တြင္ အားလံုးျပန္လည္ ထြက္ခါြရန္ စီစဥ္ထားၿပီး အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံမ်ားမွ တပ္ဖြဲ႔မ်ားမွာ စတင္ထြက္ခြါေနၿပီျဖစ္သည္။ အာဖဂန္ႏိုင္ငံတြင္း ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈမရွိေသးဘဲ ႏိုင္ငံျခားတပ္မ်ားျပန္လည္ထြက္ ခြါသြားလွ်င္ အာဖဂန္တပ္မ်ားအေနႏွင့္ တာလီဘန္တို႔ႏွင့္ တစ္ဦးတည္းဆက္လက္ရင္ဆိုင္ရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ တာလီဘန္တို႔ကလည္း ၎တို႔၏ ေႏြဦးထိုးစစ္စတင္ၿပီဟု ေၾကျငာၿပီးေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံအႏွံ႔တိုက္ခိုက္မႈမ်ား တိုးတက္ ျပဳလုပ္လာခဲ့ေလသည္။ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က တာလီဘန္တို႔ တုိက္ခိုက္မႈျမွင့္တင္ခဲ့ၿပီး အေသခံဗံုးခြဲ မႈမ်ား၊ လမ္းေဘးဗံုးမ်ားျဖင့္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ အရပ္သားေသဆံုးမႈ ၃ ၀၂၁ ဦးရွိၿပီး အမ်ားဆံုးႏွစ္ အျဖစ္စံခ်ိန္တင္ခဲ့ေလသည္။ ကုလသမဂၢေနာက္ဆံုးထုတ္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။ ကုလသမဂၢစစ္တမ္းအရ အရပ္သားေသဆံုးမႈမ်ားထဲမွ ၇၇ ရာခို္င္ႏႈန္းမွာ တာလီဘန္လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ႏိုင္ငံတကာတပ္မ်ားႏွင့္အာဖဂန္တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား၏ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အေၾကာင္းရင္းမသိရေသာေသဆံုးမႈမ်ားအျဖစ္သတ္မွတ္ထားသည္။ Source: Al Jazeera

Posted in: အေရွ႕အလယ္ပိုင္း