ေျမာက္ကိုရီးယား ႏ်ဴဓါတ္ေပါင္းဖိုသစ္တည္ေဆာက္

ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ စမ္းသပ္အေသးစားႏ်ဴကလီးယားဓါတ္ေပါင္းဖို (ELWR) တည္ေဆာက္မႈျပန္လည္လုပ္ေဆာင္ ေနေၾကာင္း ၊ ယင္းဓါတ္ေပါင္းဖိုမွတဆင့္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာပစၥည္းမ်ားပိုမို ထုတ္လုပ္ရယူ ႏိုင္စြမ္းေၾကာင္း 38 North သတင္းဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ ေရးသားေဖၚျပထားသည္။ ဧၿပီလ ၃၀ ရက္ေန႔ရရွိေသာ ၿဂိဳလ္တုဓါတ္ပံုမ်ားအရ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းက ရပ္ဆိုင္းထားခဲ့ေသာ အဆိုပါဓါတ္ေပါင္း ဖိုကို ျပန္လည္ လည္ပတ္ေနေၾကာင္း ဝက္ဘ္ဆိုက္က ေရးသားထားသည္။ အဆိုပါဝက္ဘ္ဆိုက္သည္ ဂြ်န္ေဟာ့ဖ္ ကင္း တက္ကၠသိုလ္အေျခစိုက္ အေမရိကန္-ကိုရီးယားဖက္စက္ အဖြဲ႔ႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန အရာရွိ ဂ်ဳိးလ္ဝစ္တို႔ ပူးေပါင္းတည္ေထာင္ထားသည့္ ဝက္ဘ္ဆိုက္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဓါတ္ေပါင္းဖိုသည္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ေယာင္ဗြ်န္းတြင္တည္ရွိၿပီး ၿပံဳယမ္းအစိုးရအေနႏွင့္ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ အျဖစ္ အဆင့္ျမင့္သန္႔စင္ၿပီး ယူေရနီယံမ်ားျဖင့္ တတိယအႀကိမ္ ႏ်ဴကလီးယားစမ္းသပ္မည့္ အစီအစဥ္ကို အေကာင္ အထည္ေဖၚမည္ျဖစ္သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားကို အေမရိကန္ႏွင့္ တရုတ္တို႔က ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးသတိေပး ထားေလသည္။ `ၿပံဳယမ္းက ELWR တစ္လံုးတည္ေဆာက္ေနတာဟာ ေနာက္ထပ္ ဓါတ္ေပါင္းဖိုေတြဆက္လက္တည္ ေဆာက္မယ့္ လကၡဏာကိုေဖၚျပေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေယာင္ဗြ်န္းဓါတ္ေပါင္းဖိုတည္ေဆာက္ေနျခင္းနဲ႔အတူ ေျမာက္ကိုရီးယားက အနာဂတ္မွာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ေတြ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ဆက္လက္တည္ေဆာက္မယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိေနတာကို ေဖၚျပေနပါတယ္။` ဟု 38 North ဝက္ဘ္ဆိုက္က ေရးသားေဖၚျပထားေလသည္။ ဆက္လက္၍ ေနာက္ထပ္တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ဓါတ္ေပါင္းဖိုကိုေကာင္းစြာလည္ပတ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဓါတ္ေပါင္းဖိုတစ္ခုလံုးနီးပါး ၿပီးစီးလုျဖစ္ေၾကာင္း ၿဂိဳလ္တုဓါတ္ပံုမ်ားကို အေျခခံ၍ ဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ ေရးသားထား သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားကမူ ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္ကို လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္လုပ္ရန္အတြက္သာရည္ရြယ္သည္ဟု ေျပာဆိုလ်က္ရွိေသာ္လည္း ၎တို႔ဧ။္ ႏ်ဴကလီးယားအဖ်က္စြမ္းအားကို ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုလ်က္ရွိၿပီး ဆီးရီးယား၊ လစ္ဗ်ား၊ ျမန္မာႏွင့္ ပါကစၥတန္တို႔ႏွင့္ပါ ႏ်ဴကလီးယားကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္၂၀၀၃ ခုႏွစ္ခ်ဳပ္ဆိုေသာ ႏ်ဴကလီးယားမျပန္႔ပြားေရးစာခ်ဳပ္မွ ပထမဦးဆံုးႏႈတ္ထြက္သြားေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ၎၏ႏ်ဴကလီးယားစက္ရုံမ်ားသို႔ႏိုင္ငံတကာမွ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔မ်ား ဝင္ေရာက္ေလ့လာစစ္ေဆးျခင္းကို လက္မခံေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ၿပီး ေဖေဖၚဝါရီ ၂၉ ရက္ေန႔က တာေဝးပစ္ဒံုးက်ည္စမ္းသပ္ပစ္လႊတ္ရန္အစီအစဥ္ရွိေၾကာင္း ေၾကျငာခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံတကာစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔မ်ား ကိုလက္ခံမည္ဟူေသာ ကတိကိုလည္း ဖ်က္ခဲ့ျပန္သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္အထိမူ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ပလူတိုနီယံထုတ္လုပ္ႏိုင္ျခင္းမရွိေသးေပ။ သို႔ေသာ္ ႏ်ဴကလီးယားကြ်မ္း က်င္ပညာရွင္ ဆီးဖရိုက္ဟက္ကာ၏ သံုးသပ္ေျပာၾကားခ်က္အရ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္းက သူ႔ကိုေျမာက္ကိုရီးယားက အဆင့္ျမင့္ ယူေရနီယံ သန္႔စင္စက္မ်ားကို ျပသခဲ့သျဖင့္ အဆင့္ျမင့္ယူေရနီယံသန္႔စင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေသာ အေနအထားတြင္ရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ 38 North မွ ေရးသားေဖၚျပခ်က္အရ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ELWR အသစ္ စတင္လည္ပတ္ႏိုင္ၿပီဆိုလ်င္ တစ္ႏွစ္လ်င္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ တစ္ခုထုတ္လုပ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ လံုေလာက္ေသာ ယူေရနီယံမ်ားရရွိႏိုင္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ Source : Al Jazeera

Posted in: အာရွပစိဖိတ္