အာရပ္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အိုဘားမားမိန္႔ခြန္းေျပာၾကားမည္ ~ HRDP NEWS WORLD

ေျမာက္အာဖရိကႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုုင္း ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ တ္သက္၍ အေမရိကန္ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ေဖၚထုတ္ျပသေသာ မိန္႔ခြန္း အိုဘားမား ေျပာၾကားမည္ ျဖစ္သည္။

အီဂ်စ္ႏွင့္ တူနီးရွားတို႔ကို စီးပြားေရးအရ အေထာက္အပံ့မ်ား ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၾကာသပေတးေန႔တြင္ အိုဘားမား ေျပာၾကားမည့္မိန္႔ခြန္းတြင္ ပါဝင္မည္ျဖစ္သည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေဒသအတြင္း ဆူပူအံုႂကြ မႈမ်ား ျဖစ္ပြားၿပီးလအတန္ၾကာတြင္ ေျပာၾကားမည့္ အဆိုပါမိန္႔ခြန္းတြင္ အဓိကက်ေသာ မူဝါဒမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍

အီဂ်စ္ေပၚတြင္ အေမရိကန္က တင္ရွိေနေသာ အေႂကြး ၁ ဘီလီယံကို အေမရိကန္က ေလွ်ာ္ပစ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အိုဘားမား မိန္႔ခြန္းတြင္ ပါဝင္မည္ဟု ဗုဒၶဟူးေန႔က ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ အႀကီးတန္း အစိုးရအရာရွိတစ္ဦးက ေျပာသည္။ ေငြေၾကးမ်ားကို အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေရးအတြက္ အသံုးျပဳရာတြင္ အေမရိကန္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ အေျခခံအေဆာက္အဦးမ်ား တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ေနာက္ထပ္ ၁ ဘီလီယံ ထုတ္ေခ်းဦးမည္ဟု ဝါရွင္တန္က ကမ္းလွမ္းမည္ ျဖစ္သည္။

အျခားႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ေသာ IMF (အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႕)ႏွင့္ ကမၻာ့ဘဏ္မ်ားကလည္း အီဂ်စ္ကို ေဒၚလာဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ ေခ်းငွားရန္ ရွိေနသည္။

“တစ္ဦးခ်င္း အခြင့္အလမ္းေတြနဲ႔ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ မရွိလို႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ ဆူပူအံုႂကြမႈေတြ ျဖစ္ပြားလာရတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ထင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။” အစိုးရအရာရွိက သတင္းေထာက္မ်ားကိုေျပာၾကားခဲ့သည္။

အေႂကြးကင္းျခင္း

ၾကာသပေတးေန႔ ေျပာၾကားမည့္မိန္႔ခြန္းကို “အေရးႀကီးမိန္႔ခြန္း” ဟူ၍ အိမ္ျဖဴေတာ္အရာရွိမ်ားက သတ္မွတ္ေခၚဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ေဆြးေႏြးရန္ ခက္ခဲေသာ မိန္႔ခြန္းပါ အေၾကာင္းအရာမ်ား အတြက္မူ ၎တို႔ ေဆြးေႏြးျခင္း မရွိေပ။ ဗုဒၶဟူးေန႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ ဦးစြာေတာ္လွန္ေသာ တူနီးရွားႏွင့္ အီဂ်စ္အေရးကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး “အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမီးေမာင္းႀကီးမ်ား” ဟူ၍ အိမ္ျဖဴေတာ္က နာမည္ေပးခဲ့သည္။

အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ားက အဆိုပါႏွစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍ စီးပြားေရး ကုန္သြယ္ေရး ကိစၥမ်ားကို အသားေပး ေျပာၾကားသြားသည္။ အိုဘားမားမိန္႔ခြန္းအတြင္း အျငင္းပြားဖြယ္ အေျခအေနမ်ားအသြင္ ေဆာင္လာဖြယ္ရွိသည္။ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္ မူဝါဒကို ေမးျမန္းရာတြင္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေရွာင္လႊဲ ေျဖၾကားသြားသည္။

“မနက္ျဖန္မွ ခင္ဗ်ားတို႔ ေစာင့္ေမွ်ာ္နားေထာင္ရမယ့္ မိန္႔ခြန္းထဲက အခ်က္အလက္ေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႔က ေျပာျပေနတာပါ” ဟူ၍ဆိုသည္။ ယခုႏွစ္တြင္ အီဂ်စ္သည္ စုစုေပါင္းတိုင္းျပည္ဝင္ေငြ (GDP) ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ေလ်ာ့က်သြားဖြယ္ရွိ သည္။ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈႏႈန္းမွာ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရွိၿပီး ယမန္ႏွစ္က ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိသည္။

အီဂ်စ္ႏွင့္ တူနီးရွား ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွာ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္း ျမင့္မားလ်က္ရွိၿပီး စီးပြားေရး ညီမွ်မႈ မရွိျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ဆူပူအံုးႂကြမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

ၾကာသပေတးေန႔ မိန္႔ခြန္းတြင္ စီးပြားေရး အကူအညီေပးေရး အစီအစဥ္မ်ား ပါဝင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဓိက အားျဖင့္ အေႂကြးေလွ်ာ္ပစ္ျခင္းလည္း ပါဝင္မည္ျဖစ္ၿပီး အီဂ်စ္တူနီးရွား ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးအတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈမ်ား ရရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ဆုိသည္။

“ေထာက္ပံ့ေငြေၾကးမ်ားကို ခ်က္ျခင္းရရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဂ်စ္အစိုးရအတြက္ဆိုရင္ အေရးႀကီးတဲ့ အပိုင္းမ်ားမွာ သံုးစြဲႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာလည္း လိုအပ္ေနတဲ့ လူငယ္မ်ား အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး၊ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရး လုပ္ႏိုင္စြမ္းေရး စတဲ့ကိစၥေတြမွာ အသံုးျပဳႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္” ဟူ၍ အျခားအစိုးရတာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ဗုဒၶဟူးေန႔ကေျပာသည္။

သမၼတ မူဘာရက္ ရာထူးမွျပဳတ္သြားၿပီးကတည္းက အေႂကြးေျပၿငိမ္းခြင့္မွာ အီဂ်စ္အစိုးရအတြက္ ထိပ္တန္း လိုအပ္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာလကပင္ အီဂ်စ္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး ဆမားရာဒဝမ္ ဝါရွင္တန္ သို႔သြားကာ အေႂကြးေျပျငိမ္းခြင့္ ေပးရန္ အေမရိကန္အစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

အီဂ်စ္က အေမရိကန္ေပၚတင္ရွိသည့္ ၃.၅ ဘီလီယံေဒၚလာအနက္အိုဘားမားေပးမည့္ အေႂကြးေျပၿငိမ္း ခြင့္မွာ ၁ ဘီလီယံသာျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဗဟုိဘဏ္၏ အဆိုအရ အီဂ်စ္တင္ရွိေနေသာ အေႂကြး ၃.၅ ဘီလီယံမွာ ၅ ႏွစ္အတြင္းအျမင့္ဆံုးႏႈန္းျဖစ္သည္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ကိုင္ရိုအစိုးရအေနႏွင့္ ဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ အတိုးသတ္ေနရသည္။ အေမရိကန္အစိုးရသို႔ ႏွစ္စဥ္ ၃၅၀ မီလီယံႏွင့္ အမ်ားဆံုးေႂကြးရွင္အျဖင္ ၉ ဘီလီယံေခ်း ေသာဥေရာပ သမဂၢသို႔ ႏွစ္စဥ္ ၁ ဘီလီယံအတိုးသတ္ရသည္။

ထို႔ျပင္ IMFမွ ေခ်းေငြအာမခံမ်ားႏွင့္ အျခားအဖြဲ႕အစည္း မ်ားကလည္း အီဂ်စ္၏ ႏိုင္ငံျခားအေႂကြးကို ပိုမို ႀကီးမားလာေစသည္။

အိုဘားမားမိန္႔ခြန္းတြင္ စီးပြားေရး အေၾကာင္းအရာမ်ားသာ လႊမ္းမိုးေနမည္မဟုတ္ဘဲ အေမရိကန္ႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ေစရန္ကိုသာ အဓိကထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အိမ္ျဖဴေတာ္က ဆိုသည္။

“ဒါဟာ အေမရိကန္အတြက္ အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္ပါပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားကဆိုရင္ အေမရိကန္ဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ အီရတ္စစ္ပြဲနဲ႔ အိုစမာဘင္လာဒင္နဲ႔ပဲ နပန္းလံုးေနခဲ့ရတာပါ။” ဟူ၍ အိမ္ျဖဴေတာ္ျပန္ ၾကားေရး အတြင္းေရးမွဴး ေဂ်းကာနီက ဆိုသည္။

ပါလက္စတိုင္း-အစၥေရးအေရးႏွင့္ပတ္သက္၍မူ အိုဘားမားမိန္႔ခြန္းတြင္ ရွဳပ္ေထြးဖြယ္ရွိေၾကာင္း အရိပ္ အႁမြက္မွ် အစုိးရတာဝန္ခံမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အစိုးရၾကားအခ်င္းမ်ားမႈမ်ားႏွင့္ ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးပဲြမ်ားကို ရပ္တန္႔ထားမႈမ်ားေၾကာင့္ အစၥေရး-ပါလက္စတိုင္းေဒသ တာဝန္ခံ ေဂ်ာ့ မစ္ရွယ္မွာ လြန္ခဲ့ေသာ အပတ္ကပင္ ႏႈတ္ထြက္သြားခဲ့သည္။

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က တိုက္ရုိက္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ပ်က္ျပားသြားခဲ့သည္။ အေနာက္ဘက္ကမ္းတြင္ တရားမဝင္ အိမ္ယာ တည္ေဆာက္ေနမႈမ်ားကို ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ရန္လည္း အစၥေရးလ္က ျငင္းဆိုခဲ့သည္။ “အိုဘားမားအေနနဲ႕ အစၥေရးကို ဒီအတိုင္းပဲဆက္လုပ္သြားဖို႔ လူသိရွင္ၾကားရွင္းရွင္းလင္းလင္းသာ ေျပာရပါမယ္။” ဟူ၍ ေတာင္ကယ္လီဖိုးနီးယားတကၠသိုလ္ လူထုသံတမန္ေရးရာဌာန ဒါရိုက္တာ ဖီးလစ္ဆီးအစ္ကေျပာသည္။

ဆီးရီးယားအတြက္လည္းေမးခြန္းထုတ္စရာရွိသည္။ အိုဘားမားအစိုးရက လြန္ခဲ့ေသာ အပတ္မ်ားက ေလသံလႊင့္ခဲ့ေသာ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘက္ရွာ အယ္အာဆက္ ရာထူးမွ ဆင္းေပးေရးဆိုသည္မွာလည္း တိတ္ဆိတ္သြားၿပီျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔အေစာပိုင္းကမူ အာဆက္ႏွင့္ အျခားအႀကီးတန္း အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ေျခာက္ဦးကို ပစ္မွတ္ထား၍ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ တစ္ရပ္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ အျခားအေသခ်ာမေရရာမႈတစ္ခုမွာ အေမရိကန္မူဝါဒမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အိုဘားမားမိန္႔ခြန္းတြင္ ေလလံုးထြားမႈမ်ား၊ ေရွ႕ေနာက္မညီမႈမ်ားပါဝင္လာမည္လားဟူ၍ျဖစ္သည္။

ယခုအပတ္အေစာပိုင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အေကာင္းဆံုးျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေဂ်ာ္ဒန္ဘုရင့္ ႏိုင္ငံအတြက္ ေဒၚလာသန္း ၅၀၀ အကူအညီေပးရန္ ေၾကျငာခဲ့သည္။ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ရက္စက္စြာ ႏွိမ္နင္းခဲ့ေသာ ဘာရိန္းႏိုင္ငံကိုလည္း အိမ္ျဖဴေတာ္က ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံေပးထားသည္။

လြန္ခဲ့ေသာသံုးလမွစ၍ ဆႏၵျပသူရာႏွင့္ခ်ီ၍ သတ္ျဖတ္ႏွိမ္နင္းခဲ့ေသာ ယီမင္သမၼတ အလီအဗၺဒူလာ ဆာလာကို အိုဘားမားအေနႏွင့္ တရားဝင္ရွဳံ႕ခ်မႈျပဳရဦးမည္။

“ယီမင္ကို အေကာင္းျမင္သေဘာနဲ႔ ဖိအားေပးဖို႔အေရးကေန အေမရိကန္က လက္ေရွာင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ယီမင္သမၼတကို ရာထူးကေန ဆင္းေပးဖို႔ တရားဝင္ေျပာတာ ၾကားလိုပါတယ္။” ပရင္စတန္ တကၠသိုလ္မွ ယီမင္အေရးကြ်မ္းက်င္သူ ဂရီဂိုရီဂြ်န္ဆင္က ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ဝါရွင္တန္တြင္ေတာ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသတြင္ အိုဘားမားမိန္႔ခြန္းေျပာၾကားလိမ့္မည္ဟူေသာ သတင္းကို အေရွ႕အလယ္ပိုင္းသားတို႔က အာရုံသိပ္က်လိမ့္မည္မဟုတ္ဟု ထင္ျမင္လ်က္ရွိသည္။ အိုဘားမား၏ ၂၀၀၉ ကိုင္ရိုမိန္႔ခြန္းပါ ေလလံုးႀကီးကတိမ်ားမွာ ယခုထိျဖစ္မလာေသးေပ။ ထို႔ျပင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းအေရး အခင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အေမရိကန္၏ တုန္႔ျပန္မႈမ်ားမွာ အားရဖြယ္မရွိေပ။

“ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ အမ်ားႀကီး မေမွ်ာ္လင့္ပါဘူး။” ဟူ၍ ကိုင္ရိုရွိ စီးပြားေရးသံုးသပ္သူ ဒြန္ညာဟာဆန္က ဆိုသည္။