၁၉၆၇ နယ္ေျမသေဘာတူညီခ်က္အတိုင္း လိုက္နာရန္ အစၥေရး ျငင္းဆန္

အေရွ႕အလယ္ပိုင္းအေရးမိန္႔ခြန္းေျပာၾကားေနေသာအိုဘားမား

အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အစၥေရးက အလြန္ရက္ေရာေသာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ျပင္ဆင္ ထားေသာ္လည္း ၁၉၆၇ ခုႏွစ္က သေဘာတူညီထားခဲ့ေသာ နယ္နိမိတ္အထိျပန္ဆုတ္ေပးရန္မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အိမ္ျဖဴေတာ္တြင္ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားႏွင့္ေတြ႕ဆံုစဥ္ အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေနတန္ယာဟူးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၾကာသပေတးေန႔က ေျပာၾကားခဲ့ေသာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာမိန္႔ခြန္းတြင္ အိုဘားမားက ၁၉၆၇ ႏွစ္တြင္ သေဘာတူညီခဲ့ေသာ နယ္ေျမအျပန္အလွန္လဲလွယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္အတိုင္းျပန္သြားမွသာ အစၥေရးႏွင့္ပါလက္စတိုင္းၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေျခခံက်ေသာလုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီးေနာက္ ေနတန္ယာဟူးက တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“စိတ္ကူးယဥ္ဆန္တဲ့ အခ်က္ေတြေပၚအေျခခံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမ်ဳိးဆိုရင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းရဲ႕ အမွန္ျဖစ္တည္မႈကို ေဖါက္ခြဲလိုက္သလိုျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ပါလက္စတိုင္းေတြအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားတယ္ဆိုရင္ အေျခခံက်တဲ့ အရွိတ ရားေတြကို လက္ခံဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။” ဟု ေနတန္ယာဟူးက ေျပာသည္။
လူဦးေရအေနအထားေျပာင္းလဲသြားၿပီျဖစ္၍ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ဆီက နယ္နိမိတ္ဆီသုိ႔ျပန္သြားရန္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္းလည္း ၎က ေျပာၾကားသည္။
“အစၥေရးက ရက္ေရာလိုက္ေလ်ာတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြေပးဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ခိုင္မာမႈမရွိတဲ့၊ ခ်ိနဲ႔တဲ့ ၁၉၆၇ သေဘာတူညီခ်က္ပါ နယ္နိမိတ္အထိျပန္ဆုတ္ေပးလိုက္ဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။”
အစၥေရးအာဏာပိုင္အဖြဲ႕- Palestinian Authority (PA) - ေျပာေရးရွိသူ ဥကၠ႒ မာမြတ္အာဘက္ကမူ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္က ပါလက္စတိုင္း နယ္ေျမအတိုင္းျပန္ေပးရန္ဖိအားေပးဖို႔ သမၼတအိုဘားမားကို တုိက္တြန္းခဲ့သည္။
“ေနတန္ယာဟူးရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္က အိုဘားမားရဲ႕ေျပာၾကားခ်က္ကို တရားဝင္ျငင္းပယ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ တရားဝင္မႈနဲ႔ နိုင္ငံတကာဥပေဒေတြကိုျငင္းဆိုလိုက္ျခင္းလည္းျဖစ္ပါတယ္။” ဟု နဘီးလ္ အဘူ ရူဒီအီနာကေျပာၾကားလိုက္ သည္။

အိုဘားမားႏွင့္ ေနတန္ယာဟူးတို႔ေဆြးေႏြးပြဲၿပီးေနာက္ ထြက္ေပၚလာေသာေၾကျငာခ်က္တြင္ မၾကာခင္ကမွဖြဲ႕စည္းလိုက္ ေသာ ပါလက္စတိုင္းညီညြတ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္တြင္ ဟားမက္ပါဝင္ေနျခင္းႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေစ့စပ္ညွိ ႏႈိင္းမႈမ်ားတြင္ ဟားမက္ပါဝင္ျခင္းကို အိုဘားမားႏွင့္ ေနတန္ယာဟူးတို႔ႏွစ္ဦးစလံုးက သေဘာမတူၾကပါ။
အာဘက္အေနႏွင့္ အစၥေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုေရြးခ်ယ္မလား၊ ဟားမက္ကိုေရြးခ်ယ္မလားဟု ေနတန္ယာဟူးက ေမးခြန္းထုတ္ေျပာဆိုလိုက္သည္။ ၎ကပင္ဆက္လက္၍ ဟားမက္အဖြဲ႕ကို ပါလက္စတိုင္း အယ္လ္ေကဒါဟု ေခၚဆိုခဲ့သည္။
“အစၥေရးႏိုင္ငံတည္ရွိမႈကို လက္မခံလိုတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းရတာဟာ အစၥေရးအတြက္ အင္မတန္ခက္ခဲပါ တယ္။ ဟားမက္အဖြဲ႕ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အတြက္ မွန္ကန္တဲ့၊ အေရးပါတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုမဟုတ္ပါဘူး။” ဟု အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားက ေျပာသည္။
သို႔ေသာ ဟားမက္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဂါဇီဟာမဒ္က ဟားမက္အဖြဲ႔ဟာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းမဟုတ္ေၾကာင္း အယ္လ္ဂ်ာဇီးယားသို႔ေျပာျပကာ တုန္႔ျပန္ခ့ဲသည္။ ေအာင္ျမင္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္းတစ္ခုကို ေတြ႕ျမင္ရလိမ့္မည္ျဖစ္ ေၾကာင္း၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းေနတာ ႏွစ္ ၂၀ ရွိပါၿပီ။ ပါလက္စတိုင္းအတြက္ ဒီအခ်ိန္ဟာ လံုေလာက္ေနပါၿပီ။ ဟာမက္အဖြဲ႕ဟာ ျပည္သူေတြအတြက္၊ အမိေျမအတြက္၊ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္၊ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္တိုက္ပြဲဝင္ေနတာပါ။”
“အစၥေရးက က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ထားတာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔က မေပးႏိုင္ပါဘူး။ က်ဴးေက်ာ္မႈကို ျပန္လည္တြန္းလွန္ေန တာကို ရပ္တန္႔လိုက္ဖို႔ ေျပာေနတာကိုလည္း လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။”

အိုဘားမားႏွင့္ေနတန္ယာဟူး ႏွစ္ေယာက္စလံုးကပါလက္စတိုင္းဒုကၡသည္မ်ားအေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ေျပာၾကားရာ အိုဘားမားက ဒုကၡသည္မ်ားအိမ္ျပန္ခြင့္ကို ေျပာဆိုၿပီး ေနတန္ယာဟူးကမူ ပါလက္စတိုင္းဒုကၡသည္မ်ားကို အျခားအာရပ္ႏိုင္ငံ မ်ားက အကူအညီေပးျခင္းမရွိသည့္အေပၚ နားမလည္ႏိုင္ဟုဆိုသည္။
“ပါလက္စတိုင္းဒုကၡသည္ေတြ အစၥေရးကိုလာဖို႔ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။” ဟုလည္း ေနတန္ယာဟူး ကေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဂါဇာ ရွက္တီကမ္းေျခဒုကၡသည္စခန္းမွ အယ္လ္ဂ်ာဇီယာ သတင္းေထာက္ နစ္ကိုးလ္ဂြ်န္စတန္သတင္းေပးပို႔ရာတြင္
“ေၾကျငာခ်က္က ဂါဇာေတြအတြက္အံ့ၾသစရာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အခုအစၥေရးပိုင္နက္ျဖစ္သြားတဲ့ေနရာကို ျပန္သြားၿပီး သူတုိ႔ အိမ္သူတို႔ျပန္ဖို႔ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိေတာ့ပါဘူး။” ဟုေျပာၾကားခဲ့သည္။ သူမက ဆက္လက္၍
“ဒီကလူေတြဟာ ဒီလိုအေျခအေနေတြေၾကာင့္ အလြန္စိတ္ပ်က္ေဒါသထြက္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လတ္တေလာလိုအပ္ခ်က္ ေတြအေပၚမွာလည္း ပူပန္ေနရပါေသးတယ္။” ဟူ၍ အလုပ္အကိုင္မရွိျခင္း ၊ ေနထိုင္ေရးခက္ခဲျခင္း စသည့္အေျခအေနမ်ားကို ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့သည္။
အာရပ္အံုႁကြမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ေျပာၾကားခဲ့ေသာ အိုဘားမား၏ ၾကာသပေတးေန႔ မိန္႔ခြန္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အစၥေရး ျပဳလုပ္ရမည့္သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့သည္။
မိန္႔ခြန္းထဲတြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံပူးေပါင္းအေျဖရွာရန္တိုက္တြန္းထားၿပီး ၁၉၆၇ ခုႏွစ္သေဘာတူညီခ်က္အရ အစၥေရးတို႔ အေနာက္ဘက္ကမ္းကိုမက်ဴးေက်ာ္မီက နယ္နိမိတ္အတိုင္း ပါလက္စတိုင္း နယ္ေျမကိုျပန္လည္ေရးဆြဲရန္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထိုအခ်က္ကို ယေန႔အထိေခါင္းမာမာတင္းခံေနေသာအစၥေရးအေနႏွင့္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းသေဘာတူညီသြားလိမ့္မည္ ဟု အိုဘားမားက ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းအသိေပးလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ပါလက္စတိုင္းလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ - Palestine Liberation Organization (PLO) - အႀကီးတန္းအရာရွိ ယာဆာအာဘက္ ရက္ဘိုက အိုဘားမားမိန္႔ခြန္းပါ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္သေဘာတူညီခ်က္တိုက္တြန္းမႈကို ႀကိဳဆိုပါေၾကာင္းေျပာၾကား ခဲ့သည္။
အိုဘားမားႏွင့္ ေနတန္ယာဟူးတို႔၏ ေၾကျငာခ်က္မ်ားထြက္မလာခင္က အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းေရး ေလးပြင့္ဆိုင္အဖြဲ႕ - အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ရုရွ၊ ဥေရာပသမဂၢ ႏွင့္ ကုလသမဂၢ - က အေရွ႕အလယ္ပိုင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အိုဘားမား၏ အဆိုကို အခိုင္အမာေထာက္ခံေၾကာင္း အသံထြက္ခ့ဲသည္။
“အဓိကက်တဲ့ အခ်က္ေတြအေပၚမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီမႈ၊ ေနာက္ဆံုးအေျဖတစ္ခုက်လာဖို႔ ေလးနက္ခိုင္မာတဲ့ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းပြဲေတြနဲ႔ အစၥေရး- ပါလက္စတိုင္းႏွစ္ဦးစလံုး အေျခခံနယ္ေျမပိုင္နက္ေတြ၊ လံုၿခံဳေရးေတြအတြက္ အုတ္ျမစ္ခ်ဖို႔ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္သြားရန္ အခ်က္ေတြအေပၚ ေလးပြင့္ဆိုင္အဖြဲ႕မွ သေဘာတူညီပါသည္။” ဟု ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ခဲ့သည္။
“ႏွစ္ႏိုင္ငံေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းစရာရွိသည္မ်ားကို အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ျပန္လည္ညွိႏႈိင္းၾကရန္၊ အခက္အခဲမ်ားကိုေက်ာ္လႊားရန္၊ ေလးပြင့္ဆိုင္အဖြဲ႕မွ ထပ္မံတိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။” ဟူ၍လည္းေဖၚျပပါရွိသည္။

Source: Al Jazeera

Posted in: အေရွ ႔အလယ္ပိုင္း