ဆိုမာလီအေရးညီလာခံ အစၥတန္ဘူလ္တြင္ က်င္းပ

ဆိုမာလီယာႏိုင္ငံတြင္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအဖြဲ႔က ၾသဂုတ္လတြင္ အစိုးရတစ္ရပ္တည္ေထာင္ၿပီး အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးေရး ျပင္ဆင္လ်က္ရွိေသာေၾကာင့္ တည္ၿငိမ္ေသာအစိုးရတစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာက မိမိတို႔ က႑အေလ်ာက္ဝိုင္းဝန္းေဆာင္ရြက္ေပးၾကရန္ ဘန္ကီမြန္က တိုက္တြန္းထားသည္။ ဆိုမာလီတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ မွ် မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး စစ္ပြဲဒဏ္အလူးအလဲခံစားလာခဲ့ရသည္။ `အကူးအေျပာင္းကာလၿပီးဆံုးသြားတဲ့ အခ်ိန္ဟာ ႏိုင္ငံေရးရပ္ဝန္းအသစ္ေပၚထြန္းလာမယ့္ အခ်ိန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။` ဟု ေျပာဆိုလိုက္ၿပီး အသစ္ျပဌာန္းမည့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာလည္း ၿပီးျပည့္စံုရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ `ဆိုမာလီယာျပည္သူေတြအာလံုးဟာလည္း တိုင္းရင္းသားမေရြး၊ ဘာသာမေရြး၊ က်ားမ မေရြး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္သင့္ပါတယ္။` အထူးသျဖင့္ အယ္လ္ရွာဘက္သူပုန္မ်ားထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္လာေသာ နယ္ေျမမ်ားအပါအ ဝင္ ဆိုမာလီျပည္သူအားလံုး၏ ယံုၾကည္မႈျပန္လည္ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္မွာ အေရးႀကီးေၾကာင္းလည္း အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးႀကီးက ေျပာဆိုသြားခဲ့ေလသည္။ အယ္ေကဒါသစၥာခံဟု ေၾကျငာထားေသာ အယ္လ္ရွာဘက္သူပုန္မ်ားအား အာဖရိကသမဂၢမွ ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံေပးထားေသာ ဆိုမာလီအစိုးရတပ္မ်ားက အျမစ္ျပန္ေခ်မွဳန္းရန္ ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္ တြင္ ဆိုမာလီအေရး အစၥတန္ဘူလ္ညီလာခံကို ေခၚယူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆိုမာလီသမၼတ ရွာရစ္ရွိတ္ခ္အာမက္က ဆိုမာလီျပန္လည္တည္ေဆာက္ရမည့္ အေျခအေနမ်ားကို ရွင္းျပ ခဲ့သည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွစ၍ ႏိုင္ငံတြင္းပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္လူ႔အသက္ေပါင္း၄၀၀ ၀၀၀ ခန္႔ဆံုးရွဳံးခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။ `ႏိုင္ငံေတာ့္ အေျခခံအေဆာက္အဦေတြျပန္လည္တည္ေဆာက္ရပါမယ္။ အင္မတန္အကုန္အက် မ်ားမယ့္ အလုပ္ေတြျဖစ္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အရင္းအျမစ္အပိုင္းမွာေတာ့ ဆင္းရဲပါတယ္။`ဟု သူက ေျပာသည္။ ညီလာခံလက္ခံက်င္းပခဲ့ေသာ တူရကီသည္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က ဆိုမာလီမိုးေခါင္ေရရွား အငတ္ေဘးတြင္ အဓိကအက်ဆံုးအကူအညီေပးခဲ့သည့္ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး အကူအညီမ်ား အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနေၾကာင္း က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ေျပာခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ `ဆိုမာလီအတြက္ အရင္ကထက္ကိုပိုၿပီး ရုပ္ဝတၳဳအကူအညီေတြ လုိအပ္ေနပါတယ္။` ဟု တူရကီ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး အာမက္ဒါဗူေတာ့ဂလူက ေျပာသည္။ ညီလာခံပထမေန႔တြင္ တူရကီဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘက္ကာေဘာ့ဇ္ဒက္က အစိုးရစစ္တပ္မ်ားက အစၥလာမၼစ္လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုမ်ားကို တိုက္ထုတ္လိုက္ၿပီျဖစ္သည့္အတြက္ ၿမိဳ႕ေတာ္မိုဂါဒစ္ရွဴးတြင္ ယခုအခါ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသစ္မ်ား လုပ္ကိုင္ႏိုင္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဝီလီယံေဟ့ဂ္ကလည္း ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွ ဝန္ႀကီးသံုးဦး ယခုႏွစ္အတြင္း ဆိုမာလီယာသို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ စိတ္ပူစရာမရွိေတာ့ေၾကာင္း လံုၿခံဳေရးကိစၥစိုးရိမ္ေနသူမ်ားအတြက္ ေဇာင္းေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၾကသပေတးေန႔ ေၾကျငာခ်က္တြင္ `ၾသဂုတ္လအကုန္မွာ အကူးအေျပာင္းကိစၥေတြအားလံုးၿပီးစီးၿပီး အာဏာလႊဲေျပာင္းေရး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ေအာင္ျမင္သြားမလားဆိုတာ ဆိုမာလီယာေခါင္းေဆာင္ေတြကို အားလံုးက ဝုိင္းဝန္းေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။` ဟု ဝီလီေဟ့ဂ္က ေျပာသည္။ ကုလအတြင္းေရးမွဴးႀကီး ဘန္ကီမြန္က မိန္႔ခြန္းနိဂုံးခ်ဳပ္တြင္ ဆိုမာလီတြင္ အသစ္ေပၚေပါက္လာမည့္ အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံအဝွမ္း အာဏာစက္ျဖန္႔ၾကက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူထုအေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းသြားလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္သူမ်ားအားလံုးယံုၾကည္အားထားရသည့္ အေျခခံဥပေဒတစ္ရပ္ ကိုေဖၚေဆာင္သြားလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတမိုဟာမက္ဆိဒ္ဘာရီ ျပဳတ္က်သြားၿပီးေနာက္ပိုင္း လက္နက္ကိုင္စစ္အုပ္စုမ်ားက သူတလူငါတမင္း ပိုင္ရာဆိုင္ရာနယ္ေျမမ်ားတြင္ မင္းမူက်က္စားခဲ့ၾကၿပီး အခ်င္းခ်င္းလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားရင္း တုိက္ခိုက္လာခဲ့ၾကေလသည္။ Source: Al Jazeera

Posted in: အာဖရိက