လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္ေနေသာ ဆီးရီးယား

တူရကီႏုိင္ငံတြင္က်င္းပေသာ ဆီးရီးယားအတိုက္အခံ ညီလာခံ

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္လမွ စ၍ ဆီးရီးယားတြင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ လူထုအံုႁကြမႈမ်ားကို ဆီးရီးယားအစိုးရ၏ ၿဖိဳခြင္းပံုႏွင့္ ၿဖဳိခြင္းသည့္ အတိုင္းအတာမ်ားမွာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚက်ဴးလြန္သည့္ရာဇဝတ္မႈေျမာက္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ (Human Rights Watch – HRW) ကေျပာၾကားလိုက္သည္။
နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕က ကိုယ္ေတြ႕ႀကံဳခဲ့သူမ်ား၊ မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားကို ေမးျမန္းခဲ့ရာ အကြက္က်က်သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ရိုက္ႏွက္ျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားအသံုးျပဳ၍ ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ေဆးဝါးကုသမႈခံယူေနသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားကို သိရွိခဲ့ရေၾကာင္း ဗုဒၶဟူးေန႔က ထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကျငာခ်က္တြင္ေဖၚျပထားသည္။

အဆိုပါေၾကျငာခ်က္တြင္ဆီးရီးယားအစိုးရ၏အျပဳအမူမ်ားသည္“လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္မႈျဖစ္ေနေၾကာင္း” ေဖၚျပထားသည္။ ရဲမ်ားႏွင့္ေထာက္လွမ္းေရးမ်ားလက္ခ်က္ေၾကာင့္ အရပ္သား ၁,၀၀၀ ေက်ာ္ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၁၀,၀၀၀ ခန္႔ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားျခင္းခံေနရသည္။
“ဆီးရီးယား အစိုးရက သူ႔ျပည္သူေတြကို အညွာအတာကင္းမဲ့စြာသတ္ျဖတ္ေနတာ အခုဆို ႏွစ္လေက်ာ္သြားပါၿပီ။”
HRW၏ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ဒါရိုက္တာဆာရာလဲယာဝစၥတန္က ေၾကျငာခ်က္တြင္ေဖၚျပထားသည္။
“ဆီးရီးယားအစိုးရက ဒါေတြကိုရပ္တန္႔ပစ္ရမွာပါ။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ေတာ့ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီကေန ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ တရားသျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးရမယ့္ တာဝန္ရွိပါတယ္။”

ဆီးရီးယားအတုိက္အခံမ်ား တူရကီတြင္ ေတြ႔ဆံုၾကၿပီး ျပည္သူလူထုအေပၚက်ဴးလြန္ခဲ့မႈမ်ားအတြက္ သမၼတ ဘက္ရွာအယ္လ္အာဆက္ကို ႏုိင္ငံတကာရာဇဝတ္တရားရုံး (International Criminal Court – ICC)သို႔ တင္ရန္ေတာင္းဆို ခဲ့ၾကသည္။ တုိင္းျပည္တြင္းျပႆနာမ်ားေျပလည္ရန္ သမၼတအယ္လ္အာဆက္ကမ္းလွမ္းေသာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ကိုလည္း အတိုက္အခံမ်ားက ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။ ေမလ ၃၁ ရက္မတိုင္မီက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား၊ မြတ္စလင္ညီအစ္ကိုမ်ားအပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံထားရမ်ားအားလံုး လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ျပဳလိုက္ေၾကာင္း သမၼတအာဆက္ ေၾကျငာခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ တူရကီကမ္းေျခၿမိဳ႕ အန္တယ္လ္ယာတြင္က်င္းပေသာ ညီလာခံသို႔တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ဆီးရီးယားတက္ႁကြလႈပ္ရွားသူ တစ္ဦးက အတိုက္အခံမ်ားက အဆိုပါလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ကို လက္မခံေၾကာင္းေျပာသည္။
အတုိက္အခံတို႔ ျပဳလုပ္ေသာအဆိုပါညီလာခံမွာ အာဏာရွင္စံနစ္ဖ်က္သိမ္းေရးႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္ဆီးရီးယားႏုိင္ငံေပၚေပါက္ေရး အတြက္ျဖစ္သည္။ ညီလာခံတြင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ေကာ္မတီတစ္ရပ္ ကိုဖြဲ႔စည္းၾကမည္ျဖစ္သည္။
အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတုိ႔က ဆီးရီးယားအေပၚလက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈပိတ္ပင္လိုက္ၿပီး အစိုးရအရာရွိႀကီး မ်ားအျပင္ အယ္လ္အာဆက္ပိုင္ ေငြ၊ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ခရီးသြားလာခြင့္တို႔ကိုပိတ္ပင္တားဆီးလိုက္သည္။

ထိုအခ်ိန္တြင္ ဆီးရီးယားအစိုးရက ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားရာေပါင္းမ်ားစြာလႊတ္ေပးလိုက္ၿပီး အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ ဟမ္ဇာ အယ္လ္ခါတိ ေသဆံုးမႈကို စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူေပးမည္ဟု ကတိေပးခဲ့သည္။ ဟမ္ဇာသည္ ေထာက္လွမ္း ေရးမ်ား၏ တရားလြန္ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသည့္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ကေလးငယ္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အာဆက္၏ တစ္ပါတီ အာဏာရွင္စံနစ္ကိုေတာ္လွန္ေရးအတြက္ စံျပပံုရိပ္တစ္ခုျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံအဝွမ္းအံုႁကြမႈမ်ား ပိုမိုျပင္းထန္လာခဲ့သည္။

ေနာက္ဆံုးဖမ္းဆီးခဲ့ေသာ ဆႏၵျပသူမ်ားအပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၅၀၀ ေက်ာ္အစိုးရကလႊတ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း ဆီးရီးယား လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ ဒါရိုက္တာ ရာမီအဗၺဒူလ္ ရာမန္က AFP သတင္းသုိ႔ေျပာျပသည္။

Source: Al Jazeera

Posted in: အေရွ ႔အလယ္ပိုင္း