အီသီယိုးပီးယားတြင္ အေမရိကန္ ဒရုန္းလႊတ္တင္

အီသီယိုးပီးယားႏိုင္ငံတြင္ အေမရိကန္က ေမာင္းသူမဲ့ ဒရုန္းေလယာဥ္တစ္စင္းကို လႊတ္တင္ထားမည္ျဖစ္ၿပီး စစ္ဆင္ ေရးတစ္ရပ္ဆင္ႏႊဲရန္အတြက္ မဟုတ္ေၾကာင္း အိမ္ျဖဴေတာ္က အတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။
`အၾကမ္းဖက္တန္ျပန္စစ္ဆင္ေရးအတြက္ စံုစမး္ေထာက္လွမ္းဖို႔ ေမာင္းသူမဲ့၊ လက္နက္မဲ့ ဒရုန္းတစ္စင္းကို အေမရိကန္က လႊတ္တင္ထားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေ၀ဟင္ကေနစံုစမ္းေထာက္လွမ္းေထာက္လွမ္းဖို႔အတြက္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တုိက္ခိုက္စစ္ဆင္သြားဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။´ ဟု အေမရိကန္ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနေျပာေရးဆိုခြင့္ရ ဂြ်န္ကာဘီက ေျပာသည္။

၀ါရွင္တန္ပို႔စ္သတင္းစာက ၾကာသပေတးေန႔က သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဒရုန္းယာဥ္သည္ အာဘာမင့္ခ်္ၿမိဳ႕ ေလယာဥ္ကြင္းမွ ပ်ံသန္းထြက္ခြာသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အိမ္ျဖဴေတာ္မွ အတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။
အမ္က်ဴ-၉ ရီပါ ဟု အမည္ေပးထားေသာ ဒရုန္းတြင္ လက္နက္တပ္ဆင္ထားေၾကာင္းအမည္မေဖၚလိုသူ အရာရွိ တစ္ဦးကို ကိုးကားၿပီး သတင္းစာက ေဖၚျပခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္အစိုးရက ဒရုန္းတြင္လက္နက္တပ္ဆင္မေပး လိုက္ ေၾကာင္းေသာၾကာေန႔က ျငင္းဆိုခဲ့သည္။

ရီပါအမ်ဳိးအစားဒရုန္းမ်ားသည္ အရြယ္အစားအားျဖင့္ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္အရြယ္အစားခန္႔ရွိၿပီး ဗံုးမ်ားႏွင့္ ဒုံက်ည္ မ်ားတပ္ဆင္သယ္ေဆာင္သြားႏိုင္စြမ္းရွိသည္။ ရီပါမ်ားသည္ လူသိမ်ားေသာ ပရီဒက္တာဒရုန္းမ်ားထက္ ႏွစ္ဆခန္႔ ပိုျမန္ၿပီး ပိုျမင့္ေအာင္ပံ်သန္းႏိုင္စြမ္းရွိသည္။

အီသီယုိးပီးယားတြင္ အေမရိကန္စစ္တပ္ရွိေနၿခင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ အလြန္သိမ္ေမြ႔စြာထိန္းသိမ္းကိုင္တြယ္ရသည့္ အေနအထားရွိၿပီး ေဒသတြင္းစစ္ေရးႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ရည္က်ဆင္းေနမႈအေပၚ အေမရိကန္တာ၀န္ရွိသူမ်ားက စိုးရိမ္ပူပန္လ်က္ရွိသည္။
`အီသီယိုးပီးယားမွာ အေမရိကန္ ေလတပ္အေျခစိုက္စခန္းေတာ့မရွိပါဘူး။ အီသီယုိးပီးယားေလယာဥ္ကြင္းပဲ ရွိပါတယ္။´ ဟု အာဘီက ဆုိသည္။

၂၀၀၆ အီသီယိုးပီးယား၏ ဆိုမာလီယာက်ဴးေက်ာ္စစ္တြင္ အေမရိကန္က အီသီးယိုးပီးယားေလတပ္အေျခစိုက္စခန္း မ်ားမွေန၍ ကူညီတိုက္ခုိက္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ယင္းကိစၥကို လူသိရွင္ၾကားျဖစ္လာေသာ အခါရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ ဂ်ီေဘာက္တီတြင္ လီမြန္နီယာ အၿမဲတမ္းစစ္တပ္ အေျခစိုက္စခန္းတစ္ခုရွိၿပီး ကင္ညာႏိုင္ငံ မန္ဒါေဘးတြင္ ေလတပ္ အေျခစိုက္စခန္းရွိသည္။ ဆိုမာလီႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားကို တိုက္ခိုက္ရာတြင္ ယင္းအေျခစိုက္စခန္း မွေန၍ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားလုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္ထားၾကသည္။

ဆီခ်ယ္လီရွိ အေျခစိုက္စခန္းမွေန၍ လႊတ္တင္ထားေသာ ရီပါဒရုန္းတစ္စင္းကိုလည္း အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္း ပင္လယ္ဓါးျပမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ရန္လႊတ္တင္ထားသည္။

ယခုလအတြင္းက ကင္ညာအစိုးရကလည္း ႏိုင္ငံ၏ အႀကီးဆံုးလက္နက္ကုိင္အင္အားစုျဖစ္ေသာ အယ္လ္ရွာဘက္ သူပုန္မ်ားကို လိုက္လံေျခမႈန္းသုတ္သင္လ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ႏွင့္ အျခားအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ဤစစ္ဆင္ေရးတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈမရွိေၾကာင္း ျငင္းခ်က္ထုတ္ထားၾကသည္။

အၾကမ္းဖက္တန္ျပန္တိုက္ဖ်က္ေရးစစ္ဆင္ေရးတြင္ အယ္လ္ရွာဘက္ႏွင့္ အယ္လ္ေကဒါအၾကမ္းဖက္အုပ္စုမ်ားအေပၚ အာရုံစိုက္ေနေသာ အေမရိကန္အစိုးရက စစ္ဆင္ေရးတစ္စံုတစ္ရာဆင္ႏႊဲမည္ဆိုပါက ႀကိဳတင္ထုတ္ျပန္အသိေပးသြား မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရ ေဂ်းကာနီက ဆိုသည္။

ဇူလိုင္လအတြင္း မန္ဒါေဘးမွ လႊတ္တင္ထားေသာ ဒရုန္းမွတိုက္ခိုက္ၿပီး အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးကို သုတ္သင္ပစ္လိုက္ႏိုင္ေၾကာင္းသိရသည္။
`အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္၊ သံတမန္ဘက္ ဘက္ေပါင္းစံုက ရွိသမွ်အင္အားေတြ အသံုးျပဳ ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ေထာက္လွမ္းေရး၊ စစ္တပ္နဲ႔ လံုၿခံဳေရး စြမ္းအားေတြကိုလည္း ျမွင့္တင္ေနပါတယ္။ ကမၻာတစ္၀ွမ္းက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြနဲ႔လည္း ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။´ ဟု ကာနီက သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အေမရိကန္သမၼတအိုဘားမားလက္ထက္တြင္ အယ္လ္ေကဒါ၊ တာလီဘန္ ႏွင့္ ပါကစၥတန္၊ ဆိုမာလီယာတို႔ရွိ အျခား အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ေခ်မႈန္းေရးအတြက္ ဒရုန္းယာဥ္မ်ားကို အဓိကထားအသံုးျပဳလာသည္။
တိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွာ စစ္တပ္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ႏွင့္ မဟုတ္ဘဲ စီအိုင္ေအ၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္အတြက္ စီအိုင္ေအ၏ ေထာက္လွမ္းေရးကိစၥမ်ားတြင္ လုိအပ္လွ်င္ အထူးတပ္ဖြဲ႔ မ်ား၊ ဒရုန္းမ်ားကို အသံုးျပဳႏိုင္သည္။

ဒရုန္းျဖင့္ တုိက္ခိုက္မႈမ်ားကို ေပၚေပၚတင္တင္လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိေသာ္လည္း အေမရိကန္အရာရွိမ်ားက လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားရန္ကိုမူ ျငင္းဆိုေလ့ရွိသည္။ အီသီယုိးပီးယားတြင္ ဒရုန္းမ်ားလႊတ္တင္ထားျခင္းမွာ ဆုိမာလီ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားအား စံုစမ္းေထာက္လွမ္းရန္ ဟုတ္သည္၊ မဟုတ္သည္ကိုမူ အစိုးရက တရား၀င္ ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားရန္ ျငင္းဆိုခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ အမည္နာမထုတ္ေဖၚေျပာဆိုျခင္းမရွိေသာ ကာကြယ္ေရးအရာရွိတစ္ဦးက ´ဆိုမာလီႏိုင္ငံတြင္းမွာ မၿငိမ္ မသက္မႈေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာေတာ့ အေမရိကန္က အေတာ္စိုးရိမ္ပူပန္ေနပါတယ္။´ ဟု ဆိုသည္။

Source: AL Jazeera

Posted in: အေမရိက