ျပင္သစ္ေရာက္ တူနီးရွားဒုကၡသည္မ်ား (သတင္းေဆာင္းပါး)

ျပင္သစ္သမၼတဆာကိုဇီႏွင့္ တူနီးရွားသမၼတေဟာင္းဘင္အလီ

ပါရီၿမိဳ႕ လမ္းမ်ားေပၚတြင္ ခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းခံေနေသာ တူနီးရွား ဒုကၡသည္မ်ား မရည္ရြယ္ပဲ ျပႆနာအတြင္း က်ေရာက္သြား ခဲ့သည့္ျဖစ္ရပ္တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ေလသည္။ ယခုႏွစ္ဦးပိုင္း၌ တူနီးရွားတြင္ သမၼတ ဇိုင္းအယ္လ္ အဘီဒိုင္းဘင္အလီကို ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ေသာ လူထု အံုႁကြမႈမ်ားႏွင့္အတူ တိုင္းျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အၾကပ္အတည္းမ်ားေၾကာင့္ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ တူနီးရွား ဒုကၡသည္မ်ား ထြက္ေျပး လာခဲ့ၾကသည္။ ယင္းတို႔ထဲမွ ဒုကၡသည္ ၆၀၀ခန္႔ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ပါရီလမ္းမမ်ား ေပၚတြင္ ေရာက္ရွိလ်က္ ရွိၾကသည္။ အမ်ားစုမွာ တူနီးရွား ေတာင္ပိုင္းေဒသမွ ျဖစ္ၿပီး ျပင္သစ္အစိုးရႏွင့္ တူနီးရွား အာဏာပိုင္မ်ားက အကူအညီ ေပးမႈမ်ား အလြန္နည္းပါးလ်က္ ရွိေသးသည္။ ျပင္သစ္ အစိုးရက တူနီးရွား ဒုကၡသည္မ်ား အေပၚတြင္လည္း သေဘာထား တင္းတင္းမာမာ ထားရွိကာ တစ္ေနရာၿပီး တစ္ေနရာ လုိက္လံ ဖမ္းဆီးလ်က္ ရွိသျဖင့္ ရဲမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားၾကား လိုက္တမ္း ေျပးတမ္း ကစားေန သကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ေလသည္။

တူနီးရွား ေတာင္ပိုင္းမွ ကာရင္အမည္ရွိ အသက္ ၃၀ အရြယ္ ဒုကၡသည္ တစ္ဦးက အီတလီကြ်န္း တစ္ကြ်န္း ျဖစ္ေသာ လမ္ပါဒူဆာသို႔ ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၀ ေန႔က သေဘၤာျဖင့္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ေနာက္ ၅ရက္ အၾကာတြင္ ပါရီၿမိဳ႕သို႔  ရထားျဖင့္ ေရာက္ရွိလာခဲ့ရေသာ သူ႔ခရီးစဥ္ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို ေျပာျပခဲ့သည္။ 

ပါရီသို႔ ေရာက္သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ညစဥ္ အိပ္စက္ရန္ ေနရာကို တစ္ေနရာၿပီး တစ္ေနရာ ရွာေဖြ အိပ္စက္ ခဲ့ရေၾကာင္း ဆိုသည္။ 

“တကယ့္ကို စိတ္ပ်က္စရာပါပဲဗ်ာ။” ဟု သူကဆိုသည္။ 

အျမင္မွန္ ရသြားသူ အမ်ားအျပားက အိမ္သို႔ ျပန္ခ်င္ေနၾက ေသာ္လည္း အိမ္ျပန္ လက္မွတ္ဝယ္ရန္ ပိုက္ဆံ မရွိၾကေတာ့ေပ။

“အိမ္ကို ျပန္ခ်င္ေနတဲ့ လူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါေပမယ့္ ပိုက္ဆံမရွိ ၾကေတာ့ဘူး။ ေပးမယ့္ ကမ္းမယ့္ လူလည္း မရွိဘူး။ တူနီးရွား သံရုံးကလည္း သူတုိ႔အတြက္ ဘာမွ လုပ္မေပးႏိုင္ဘူး။” ဟု ျပင္သစ္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ တူနီးရွားအေရး တက္ႁကြ လႈပ္ရွားသူ တူနီးရွား-ျပင္သစ္ကျပား တစ္ဦးျဖစ္သူ အလီဂါဂူရီက အယ္လ္ဂ်ာဇီယာသို႔ ေျပာျပခဲ့သည္။ 

ယင္းတို႔အထဲမွ အုပ္စုတစ္စုက သူတို႔အတြက္ လံုလံုၿခံဳၿခံဳ အိပ္စက္၍ ရႏိုင္မည္ဟု ယူဆရေသာ ေနရာတစ္ေနရာကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိ ခဲ့ၾကသည္။ ေမလ ၃၁ေန႔က စြန္႔ပစ္ထားေသာ အစိုးရဆိုင္ရာ အေဆာက္အဦ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး တူနီးရွား ယဥ္ေက်းမႈဌာနဆိုေသာ အေဆာက္အဦကို တူနီးရွားဒုကၡသည္ ၃၀ ခန္႔ ပါဝင္ေသာ အုပ္စုတစ္စုက စတည္းခ် ၀င္ေရာက္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္း အေဆာက္အဦမွာ ပါရီၿမိဳ႕ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္အနီး ေဘာ့ဇာရစ္လမ္း အမွတ္ ၃၆ ျဖစ္ၿပီး သမၼတ ဘင္အလီ၏ ဖ်က္သိမ္းခံ ပါတီျဖစ္ေသာ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားျပဳ ဒီမိုကေရစီ ပါတီ (RDC)ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာရြက္စာတမ္း အခ်က္အလက္မ်ားကို ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကၿပီး တအံ့တၾသ ျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။ 

အခန္းႏွစ္ခန္းအတြင္းရွိ စာရြက္စာတမ္းမ်ားတြင္ ဓါတ္ပုံမွတ္တမ္းမ်ား၊ အျပန္အလွန္ ေပးစာမ်ား၊ ဘ႑ာေရး မွတ္တမ္းမ်ား၊ ျပင္သစ္ရွိ RDC ပါတီဝင္မ်ားစာရင္း၊ တူနီးရွား အတိုက္အခံမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား၊ ျပင္သစ္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ သတင္းသမားမ်ား၏ ဖိုင္မ်ား ပါဝင္ေၾကာင္း အယ္လ္ဂ်ာဇီယာသို႔ေျပာသည္။

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားတြင္ ဟိုးေလးတေက်ာ္ ျဖစ္သြားႏိုင္ေသာ မေကာင္းသတင္းမ်ား ပါဝင္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ သတင္းသမားမ်ား စိတ္ဝင္စားေနေသာ အဆိုပါ စာရြက္စာတမ္း ကိစၥမ်ားအတြက္ ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ေကာ္မတီတစ္ခုကို ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေၾကာင္း ဂါဂူရီက အယ္လ္ဂ်ာဇီယာသို႔ ေျပာျပသည္။ ယခု အခ်ိန္အထိ စာရြက္စာတမ္းမ်ားပါ အခ်က္အလက္ အတိအက်ကိုမူ မသိရေသးေပ။ 

တစ္ပတ္ခန္႔ အၾကာတြင္ တူနီးရွား သံရုံး၏ ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ ထိုသူတို႔ကို ေနရာမွ ဖယ္ရွားပစ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဖယ္ရွားခံရၿပီး နာရီပိုင္းမွ် အၾကာတြင္ သြားစရာ ေနစရာ ေနရာမရွိေသာ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ေနရာေဟာင္းသို႔ပင္ ျပန္လာခဲ့ၾကသည္။ 

ဒုကၡသည္မ်ား ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ျခင္း မျပဳမီ အခ်ိန္အထိ ယခင္က အမ်ားျပည္သူပိုင္ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္ေသာ ယင္း အေဆာက္အဦကို တူနီးရွား အာဏာပိုင္မ်ားက စိတ္ဝင္စားမႈ မရွိခဲ့ပဲ ယခုအခါတြင္မွ ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုလ်က္ ရွိသည္။ မတ္လအတြင္းက တူနီးရွား တရားရုံးမွ RDC ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ အျဖစ္ သိမ္းဆည္းခဲ့ၿပီး ပါတီကို ဖ်က္သိမ္းကာ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားႏွင့္ ေငြေၾကးမ်ားကိုလည္း သိမ္းယူခဲ့သည္။

ပါရီၿမိဳ႕ရွိ တူနီးရွားသံရုံးက ဇြန္လ ၉ရက္ေန႔က ေၾကျငာခ်က္ တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ၾကေသာ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျပဳၾကေၾကာင္း အနီးအနား ေနထိုင္သူမ်ားထံမွ တိုင္ၾကားမႈမ်ား ရရွိသျဖင့္ ဖယ္ရွားပစ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ့ဲေၾကာင္းဆိုသည္။ 

ထို႔ေနာက္ ဇြန္လ ၁၆ရက္ေန႔တြင္ ျပင္သစ္ရဲမ်ား ေရာက္လာၿပီး ေနထိုင္သူ ဒုကၡသည္မ်ားကို အတင္းအဓမၼ ႏွင္ထုတ္ခဲ့သည္။ 

ေၾကျငာခ်က္ထဲတြင္ ယင္းအေဆာက္အဦကို တူနီးရွားသံရုံး လက္ေအာက္သို႔ သြတ္သြင္းလိုက္ၿပီး ယခုအခ်ိန္မွစ၍ သံတမန္ကင္းလြတ္ခြင့္၏ အရိပ္ေအာက္တြင္ ရွိရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။

ျပင္သစ္လူမ်ဳိး သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ တက္ႁကြလႈပ္ရွားသူ ေပါလ္ဒါေဆးလ္ဗားက စာရြက္စာတမ္းမ်ားပါ ယခင္ တူနီးရွား ေခါင္းဆာင္မ်ားႏွင့္ ျပင္သစ္ အစိုးရတို႔ၾကား ဆက္ဆံေရး အေၾကာင္း အမ်ားသိရွိသြားပါက ေဒါသျဖစ္စရာ အခ်က္အလက္မ်ား ပါဝင္ေၾကာင္းဆိုသည္။ 

“ဒါေၾကာင့္မို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်လို႔ ရတာက ျပင္သစ္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ ဘင္အလီၾကားမွာ အရွဳပ္အရွင္းေတြ ရွိတယ္ဆိုတာပါပဲ။” ဟုသူကဆိုသည္။

ဇန္နဝါရီလ ၁၄ရက္ေန႔တြင္ ဘင္အလီရာထူးမွ စြန္႔ခြာၿပီး ႏိုင္ငံတစ္ဝွမ္း ရုံးမ်ား မီးရွဳိ႕ခံရၿပီးေနာက္ RDC ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ တရားဝင္ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ရသည္။ ယခုအခါ ပါရီရွိ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ အစုအေဝးမ်ားမွာ ေရွ႕ေနမ်ားႏွင့္ တက္ႁကြလႈပ္ရွားသူမ်ား အဖုိ႔ RDC ၏ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားကို ေလ့လာ စိစစ္ ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ဒုတိယ အခြင့္အေရး အျဖစ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

ျပင္သစ္ရွိ ပါတီႀကီး တစ္ခုျဖစ္ေသာ Europe Ecology ကသာလွ်င္ တူနီးရွား ဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီေစာင့္ေရွာက္ရန္ ပ်က္ကြက္မႈအေပၚ အျပစ္တင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ တူနီးရွားသည္ပင္ လစ္ဗ်ား ဒုကၡသည္ ၅၀၀,၀၀၀ ကို လက္ခံရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ ေသးေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ 

“တူနီးရွား အစိုးရေဟာင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေဆာက္အဦေတြ၊ စာရြက္စာတမ္းေတြကို ျပင္သစ္အစိုးရက ထိန္းသိမ္းထား ေပးတာ အံ့ၾသစရာပဲ။ ၿပီးေတာ့ တူနီးရွားေတြ အေပၚလူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈေတြ မရွိဘူး။” ဟု ပါတီ၏ အတြင္းေရးမွဴး ဆဲလ္ဆိုင္းလ္ဒူဖေလာ့က ေျပာသည္။ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေတြ႔ရွိမႈသည္ ျပင္သစ္ရွိ ဘင္အလီ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား စတင္ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္လ်က္ရွိသည္။ ဘင္အလီ အစိုးရႏွင့္ပတ္သက္၍ စြပ္စြဲမႈမ်ားအေပၚ တူနီးရွား ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား မည့္သည့္ အတိုင္းအတာ အထိ စံုစမ္းစစ္ေဆးမည္ နည္းဟူသည့္ ေမးျမန္းမႈမ်ား ေပၚေပါက္လ်က္ရွိၿပီး ျပင္သစ္မွ ေတြ႔ရွိရေသာ စာရြက္စာတမ္း မ်ားမွာ တစ္သီးပုဂၢလ ေရွ႕ေနမ်ားႏွင့္ တက္ႁကြလႈပ္ရွား သူမ်ားအတြက္ အသံုးဝင္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ ျပင္သစ္ႏွင့္ တူနီးရွား တရားရုံး တို႔ကလည္း သူတို႔နည္း သူတို႔ဟန္ျဖင့္ တရားေရး ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ ကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ 

ဘင္အလီႏွင့္ ဇနီးျဖစ္သူ လိုင္လာထရာဘယ္စီတို႔သည္ ခိုးဝွက္မႈႏွင့္ တရားမဝင္ လက္နက္၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား ပိုင္ဆိုင္မႈတို႔ျဖင့္ မ်က္ကြယ္တြင္ အျပစ္ရွိေၾကာင္း လြန္ခဲ့ေသာ တစ္ပတ္က ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ သမၼတေဟာင္းႏွင့္ သူႏွင့္ဆက္စပ္ ေနသူမ်ားအားလံုး ေနာက္ထပ္ျပစ္မႈမ်ား အတြက္ လာမည့္ အပတ္ႏွင့္ လာမည့္လမ်ားတြင္ ရင္ဆိုင္ရဖြယ္ရွိသည္။

တရားစီရင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ ေဝဖန္ခံရမႈမ်ား ရွိေနသည္။ ပထမဆံုး ျပစ္မႈအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရာတြင္ ၂၄နာရီအတြင္း မ်က္ကြယ္ စီရင္ခ်က္ ခ်ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး မ်ားအတြက္ လံုေလာက္ေသာ အေထာက္အထား အခိုင္အမာ တင္ျပႏိုင္ရန္ လံုေလာက္ေသာ အခ်ိန္မရွိခဲ့ဟု ေဝဖန္သံုးသပ္သူမ်ားက ဆိုသည္။ သို႔ေသာ တက္ႁကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက ဘင္အလီ သည္ အလြန္အမင္း ျခစားပ်က္စီး ခဲ့ေၾကာင္းဆိုသည္။ တူနီးရွား အေနႏွင့္ ဒီမိုကေရစီသို႔  ေအာင္ျမင္စြာ ကူးေျပာင္းေရးတြင္ အမွန္တရားကို သိရွိႏိုင္မႈသည္ အေရးပါေၾကာင္းဆိုသည္။ 

“တူနီးရွား တရားစီရင္ေရး စနစ္က အမွီအခုိ မကင္းေသးပါဘူး။ လူေတြဟာလည္း လက္ရွိ အာဏာကိုင္ထားတဲ့ အစိုးရကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ထက္ ဘင္အလီကို ဘယ္လိုျပစ္ဒဏ္ စီရင္မလဲ ဆိုတာကိုပဲ အာရုံစိုက္ေနၾကတယ္။” ဟု ဂါဂူရီကဆိုသည္။ 

တူနီးရွား သမၼတေဟာင္း ဘင္အလီႏွင့္ အီဂ်စ္သမၼတေဟာင္း ဟိုစနီမူဘာရက္ တို႔အေပၚ တရားစီေရး ေရးဆိုင္ရာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ မ်ားအတြက္ ျပင္သစ္တြင္ ဇြန္ ၁၄ ရက္ေန႔၌ စတင္မည္ျဖစ္သည္။

ဇန္နဝါရီလ ၁၇ရက္ ေန႔တြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ အာရပ္ေကာ္မရွင္၊ SHERPA ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ (ျပင္သစ္) အဖဲြ႕တို႔က ျပင္သစ္ ေရွ႕ေနမ်ားႏွင့္ အတူ ျပင္သစ္ရွိ ဘင္အလီႏွင့္ မူဘာရက္ မိသားစုမ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ တင္ျပမည္ျဖစ္သည္။

ျပင္သစ္ တရားစီရင္ေရး အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ဇြန္လ ၉ရက္ ေန႔တြင္ စတင္ စစ္ေဆးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အဖြဲ႕(ျပင္သစ္) သုေတသန အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ မိုင္ရီယမ္ဆဗီ ကအယ္လ္ဂ်ာဇီယာသို႔ ေျပာသည္။ 

“တူနီးရွား ျပည္သူေတြဆီကို ေငြေတြ၊ ပိုင္ဆုိင္မႈေတြ အားလံုး ျပန္လည္ ေပးအပ္ႏိုင္ေအာင္လို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို အေသးစိတ္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။” ဟု ဆဗီကဆုိသည္။ 

တူနီးရွားသမၼတ ဘင္အလီကမူ ျပင္သစ္တြင္ေရာ၊ မည္သည့္ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္တြင္မဆို ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား၊ ဘဏ္စရင္းမ်ား မရွိေၾကာင္း သတင္းစာ တစ္ေစာင္သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဇြန္လ ၁၅ရက္ေန႔ ညေနတြင္ RCD ပိုင္ တူနီးရွား ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အဦအတြင္းမွ ဒုကၡသည္မ်ားကို ဖယ္ရွားျခင္း မျပဳမီ အခ်ိန္ေလးတြင္ တူနီးရွား ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဟာဘစ္အက္စစ္ ပါရီၿမိဳ႕သုိ႔ လာေရာက္ခဲ့သည္။ မည္သည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ သြားေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာျခင္း မရွိသလို အယ္လ္ဂ်ာဇီယာက ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာနသို႔ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာတြင္လည္း တစ္စံုတစ္ရာ ေျဖၾကားျခင္းမရွိေပ။ 

ေဘာ့ဇာရစ္လမ္း အေဆာက္အဦ အတြင္းမွ လူမ်ားကို ေမာင္းထုတ္ဖယ္ရွား ျပီးေနာက္ အေဆာက္အဦ ကိုေရာ၊ အတြင္းရွိ စာရြက္ စာတမ္းမ်ားကိုပါ ပုဂၢလိက လံုၿခံဳေရး ကုမၸဏီတစ္ခုမွ ၂၄နာရီ တာဝန္ယူ ေစာင့္ၾကပ္လ်က္ ရွိသည္။

ျပင္သစ္ရဲမ်ား

ေဘာ့ဇာရစ္လမ္း အမွတ္ (၃၆ )ကို ဇြန္လ ၁၇ရက္တြင္ တူနီးရွားသံရုံးမွ သိမ္းယူခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သံတမန္ကင္းလြတ္ခြင့္ အကာအကြယ္ကို ယူခဲ့ၿပီး စာရြက္စာတမ္း အေထာက္အထားမ်ားကို ျပင္သစ္အာဏာပိုင္မ်ား ယူငင္သိမ္းဆည္း သြားမည့္အေရးမွ ကာကြယ္ ထားလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ဒုကၡသည္မ်ားကို ေရႊ႕ေျပာင္းျခင္း မျပဳမီ အခ်ိန္အနည္းငယ္ အလိုတြင္ စာရြက္စာတမ္း သံုးပံုတစ္ပုံခန္႔ကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရေသာ ေနရာသို႔ ပို႔ေဆာင္ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ဂါဂူရီႏွင့္ ျပင္သစ္-တူနီးရွား ေရွ႕ေန တစ္ဦးျဖစ္သူ ဆူမာယာတာဘူဘီတို႔ ကေျပာသည္။ 

အခ်ဳိ႕ေသာ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ၿပီး စာရြက္စာတမ္း ၁,၀၀၀ခန္႔ကို တက္ႁကြလႈပ္ရွား သူမ်ားက ေရႊ႕ေျပာင္း သိမ္းဆည္း ထားခဲ့ၾကေၾကာင္း ဆိုသည္။

တူနီးရွား ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္မူ ပုလိပ္မ်ား၏ ဖိအားေပးမႈ ေအာက္တြင္ တကြဲတျပား ေရႊ႕ေျပာင္း ထြက္ခြါေပးၾကရသည္။ အေဆာက္အဦထဲမွ ေရႊ႕ေျပာင္း ထြက္ခြါေပးရၿပီးေနာက္ လမ္းတစ္ဖက္ရွိ ဘတ္တပ္စ္ခ်ဴးေမာက္ ပန္းၿခံအတြင္းသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားၾကၿပီး ပုလိပ္မ်ားႏွင့္ ေန႔စဥ္ ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည္။ 

“ရဲကား မဟုတ္တဲ့ ကားေတြနဲ႔ ေန႔တိုင္းလာၿပီးေတာ့ လူေတြကို ေျခာက္လွန္႔ေနၾကတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကို အေၾကာက္တရားနဲ႔ ဖိအားေပးေနတာေတြက မလိုလားအပ္တဲ့ အရာေတြပဲ” ဟု ဂါဂူရီက ေျပာသည္။

“တစ္ညေတာ့ မ်က္ရည္ယို ဗံုးေတြသံုးၿပီးေတာ့ ႏွိမ္နင္းပါတယ္။ ဒုကၡသည္ တဲစခန္းေတြကို ရဲ ၅၀ ေလာက္က ဖ်က္ဆီး ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ဗုဒၶဟူးေန႔က တူနီးရွား ၂၂ေယာက္ကို ႏွစ္ဆယ့္ေလးနာရီ ထိန္းသိမ္းထားဖို႔အတြက္ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ သြားပါတယ္။ ”

ယခုျဖစ္ရပ္သည္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတြင္း ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္ေရာက္ ေနထိုင္လာသူမ်ားကို ႏွိပ္ကြပ္ေၾကာင္း နမူနာျပ သည့္လုပ္ရပ္မ်ားပင္ျဖစ္ေၾကာင္း တက္ႁကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက ဆုိသည္။

ဥေရာပသမဂၢ Frontex မွ တြက္ခ်က္ထားေသာ စာရင္းမ်ားအရ ဇန္နဝါရီလမွ မတ္လအထိ အီတလီႏိုင္ငံတြင္း ဝင္ေရာက္လာသူေပါင္း ၂၂,၀၀၀ဦးေရ ရွိကာ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က စာရင္းထက္ ၉၉% တိုးပြားလာေၾကာင္းဆုိသည္။ 

သို႔ေသာ္ အျခားတစ္ဘက္မွ ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ပါရီၿမိဳ႕ လမ္းမမ်ားေပၚရွိ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ မ်ားစြာ ကံေကာင္းေသးသည္ဟု ဆိုသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဇန္နဝါရီလႏွင့္ မတ္လအတြင္းက ဥေရာပသို႔ ဝင္ေရာက္ရန္ ၾကိဳးစားခဲ့ေသာ လစ္ဗ်ားႏွင့္ တူနီးရွား ဒုကၡသည္ ၁,၃၈၇ ဦးခန္႔ ေရနစ္ေသဆံုး ခဲ့ရေၾကာင္း ဥေရာပ အန္ဂ်ီအို တစ္ခုျဖစ္ေသာ UNITED က အယ္လ္ဂ်ာဇီယာသုိ႔ ေျပာျပ ခဲ့သည္။

ပဲရစ္ၿမိဳ႕ေတာ္ေကာင္စီ၏ ဥေရာပသမဂၢျပင္ပ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ လူမ်ဳိးစုမ်ားအတြက္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အဖြဲ႔ႏွင့္ပူးတြဲ ေဆာင္ရြက္ေနသူ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ပက္စေကးလ္ ဘိုင္အိုစတပ္က ျပင္သစ္အစိုးရသည္ ေရႊ႕ေျပာင္း ဝင္ေရာက္လာသူ ဒုကၡသည္ မ်ားအေရးကို လစ္လ်ဴရွဳထားေၾကာင္း အယ္လ္ဂ်ာဇီယာ သို႔ေျပာသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ ႀကီးစိုးေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ျပင္သစ္သို႔ ဝင္ေရာက္လာေသာ တူနီးရွား ဒုကၡသည္ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာတို႔ကို အစားအစာႏွင့္ အျခားလိုအပ္ခ်က္ အကူအညီမ်ား အပါအဝင္ ကူညီႏိုင္သည့္ အရာအားလံုး အကူအညီ ေပးေနေၾကာင္း ဘိုင္အိုစတပ္က ေျပာသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္က မၾကာမီက ဝင္ေရာက္လာေသာ တူနီးရွားေရႊ႕ေျပာင္း ၃၁၀ ဦးကို ေနရာထိုင္ခင္း စီစဥ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း သူမကေျပာ၍ ဤကိစၥမ်ားသည္ အမ်ဳိးသား အစိုးရက တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ကိစၥမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဆိုသည္။ 

“ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရက ဘာမွကို လုပ္မေပးတာပါ။” ဟု ဆိုရွယ္လစ္ ပါတီဝင္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သူ ဘိုင္အိုစတပ္ကဆိုသည္။

“ဧၿပီလ ၂၂ ရက္ေန႔ ကတည္းက ကြ်န္မတို႔ ျပင္သစ္ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ လူဝင္မႈ ဝန္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ကေလာ္ဒီဂူးအန္႔ဆီကို လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားေရး အေျခအေနေတြကို စာေရး အသိေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူျပန္ေျပာတာက တူနီးရွားေတြကို ဖမ္းသာဖမ္း …. တဲ့။”

အီတလီ အာဏာပိုင္ေတြက ယာယီ ေနထိုင္ခြင့္ လက္မွတ္ ထုတ္ေပးထားတဲ့ လူေတြအပါအဝင္ တူနီးရွားေတြက ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကို တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာတဲ့အတြက္ ဘာအကူအညီမွ ေပးဖို႔မလိုေၾကာင္း ဂူးအန္႔က ပါရီစည္ပင္သာယာ အာဏာပိုင္ေတြကို ေျပာခဲ့ ပါတယ္။ 

“ေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္ေတြကို ဖမ္းလိုက္၊ ခဏထိန္းသိမ္း ထားၿပီးရင္ ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္၊ အဲဒီလိုအၿမဲ ျဖစ္ေနရတယ္။” ဟု ဘိုင္အိုစတပ္က ဆိုသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က တူနီးရွား သမၼတဘင္အလီႏွင့္ ျပင္သစ္သမၼတ နီကိုလပ္ဆာကိုဇီတို႔ ခ်ဳပ္ဆိုထားခ့ဲေသာ စာခ်ဳပ္ကို ျပင္သစ္အစိုးရက လစ္လ်ဴရွဳေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းစာခ်ဳပ္ပါ သေဘာတူညီခ်က္မွာ ျပင္သစ္မွ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တူနီးရွား ေရႊ႕ေျပာင္း ၉,၀၀၀ ကို အိမ္ျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္ အကူအညီေပးရန္ျဖစ္သည္။

ဇန္နဝါရီလမွစ၍ အစိုးရက အိမ္ျပန္ပို႔ေဆာင္ေပးေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို လစ္လ်ဴရွဳထားလိုက္ၿပီး လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ ထားေရးဆိုင္ရာ အေျခအေနမ်ား ပိုမိုဆိုးဝါး လာေနေၾကာင္း ၊ ႏိုင္ငံတြင္း လူဝင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ တင္းမာေသာ အစိုးရမူဝါဒကို အေလွ်ာ့မေပးေရး အတြက္ျဖစ္ၿပီး ေရႊ႕ေၿပာင္းဝင္ေရာက္ လာသူမ်ားအတြက္ ဘာမွ လုပ္ကိုင္မေပးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဘိုင္အိုစတပ္က ဆုိသည္။

ေဘာ့ဇာရစ္ လမ္းအေဆာက္အဦတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္သူမ်ားကို ဖယ္ရွားေရး ေတာင္းဆို ခ်က္အတြက္ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္မွ ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ေပးခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း ၊ ရဲမ်ား သို႔မဟုတ္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္သာ ေဆာင္ရြက္သြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း လည္း သူမက ေျပာသည္။ 

“အေဆာက္အဦ ထဲကေန တူနီးရွား ဒုကၡသည္ေတြကို ေမာင္းထုတ္လိုက္တာ တူနီးရွားသံရုံးရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈနဲ႔ပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို ရဲေတြကလည္း ကြ်န္မတို႔ကို အသိေပး အေၾကာင္းျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ ျပင္သစ္က စံတန္ဘိုးေတြ အစဥ္အလာေတြ ရွိခဲ့တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔အညီ က်င့္ႀကံျပဳမူ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း မရွိပါဘူး။” ဟု သူမကဆိုသည္။

ဂူးအန္႔ ဦးေဆာင္ေနေသာ လူဝင္မႈ ၾကီးႀကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာန ႏွစ္ခုစလံုးက အယ္လ္ဂ်ာဇီယာမွ ေမးျမန္းမႈကို ေျဖၾကား ျခင္းမရွိေပ။ ပါရီရဲဌာနမွလည္း အလားတူပင္ ေျဖၾကားျခင္း မျပဳေပ။ 

ပါရီရွိ တူနီးရွားေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ၁.၂မီလီယံေဒၚလာ လ်ာထားေၾကာင္း ပဲရစ္ၿမိဳ႕ ဆိုရွယ္လစ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ ဘာထရန္ဒီလာႏိုက ေျပာၾကားလိုက္သည္။ ေဘာ့ဇာရစ္ ဒုကၡသည္ အုပ္စုအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ တက္ႁကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားက ဤဘ႑ာေငြမ်ားကို ဒုကၡသည္မ်ားကို မည္သည့္ နရာမ်ားတြင္ ကူညီမည္ ဆိုသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ 

ယခုေဆာင္းပါးကို ေရးေနခ်ိန္အထိ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ေနရာထိုင္ခင္း စီစဥ္ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ အိမ္ယာမဲ့မ်ားအတြက္ အကူအညီ ေပးေနေသာ ျပင္သစ္ အန္ဂ်ီအို အခ်ဳိ႕ကမူ အကူအညီေပးေရး ကမ္းလွမ္းမႈမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။

“ျပႆနာ နည္းနည္းရွိေသးေၾကာင္းနဲ႔ ေငြေၾကးအလံုအေလာက္ မရွိေသးေၾကာင္း အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေျပာေနပါတယ္။” ဟု ဒါေဆးလ္ဗားက ေျပာသည္။ 

တူနီးရွားႏိုင္ငံမွ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားကလည္း ေအာက္တိုဘာတြင္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ အလုပ္ရွဳပ္ ေနၾကသျဖင့္ ယခုအေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ ေနၾကလ်က္ရွိသည္။

“တူနီးရွား ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြကလည္း ေနာက္လ အနည္းငယ္ အတြင္းမွာ အာဏာရတဲ့ သူက အုပ္ခ်ဳပ္ရေတာ့မယ္။ ပါတီေတြအေနန႔ဲ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုယ္စား ျပင္သစ္အစိုးရနဲ႔  ေျပာဆိုမႈေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။” ဟု ဂါဂူရီက ဆိုသည္။

တူနီးရွား လက္ဝဲပါတီ ျဖစ္ေသာ အလုပ္ႏွင့္ လြတ္လပ္မႈအတြက္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဟစ္တိုင္ပါတီ (Ettakatol-FDTL)က ဒုကၡသည္မ်ားကို အေဆာက္အဦ အတြင္း ႏွင္ထုတ္ျခင္း အတြက္ ရွင္းလင္းေသာ ေျဖရွင္းခ်က္ ေပးရန္ တူနီးရွား သံရုံးကို ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ 

ပါတီ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး မူစတာဖာဘင္ဂ်ာဖာက ျပင္သစ္သမၼတ ဆာကိုဇီ ထံသို႔စာေရးခဲ့ရာ “တူနီးရွား ႏိုင္ငံသားျဖစ္ သည္ဟုေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ တစ္ခုတည္းျဖင့္ ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖါက္ျခင္း လည္းမရွိ၊ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားလည္း မဟုတ္ေသာ တူနီးရွား လူငယ္လူရြယ္မ်ားကို ရာဇဝတ္သားမ်ားကဲ့ လိုက္လံ ဖမ္းဆီးႏွိမ္နင္း ေနျခင္းမွာ သင့္ေလွ်ာ္ေသာ အလုပ္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ျပင္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသည္ အိမ္နီးခ်င္း မိတ္ေဆြ ႏိုင္င္ငံလည္းျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး စတင္ေမြးဖြားရာ ေနရာျဖစ္သည္ဟုလည္း သိရွိ ထားေၾကာင္း” စသည့္ျဖင့္ ေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။

တာဝန္ရွိသူမ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားႏွင့္ မတူပဲ လူမႈ ဆက္သြယ္ေရး မီဒီယာမ်ားတြင္မူ ေဘာ့ဇာရစ္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ေထာက္ခံေၾကာင္း လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ တူနီးရွား ဒုကၡသည္အေရး တက္ႁကြလႈပ္ရွားသူ လူအနည္းစု၏ ေက်းဇူးၾကာင့္ တြစ္တာႏွင့္ ေဘာ့ဇာရစ္ အုပ္စုအတြက္ အင္တာနက္ ဝက္ဆိုက္မ်ားတြင္ သတင္းမ်ား၊ ဓါတ္ပံုမ်ား၊ ဒုကၡသုကၡေရာက္ေနပံု ဗီြဒီယိုမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီး စည္းစည္းလံုးလံုး အားေပးေထာက္ခံၾကရန္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား၊ အႀကံဉာဏ္ ေပးမႈမ်ား စသည္ျဖင့္ ထြက္ေပၚလာၾကေလသည္။

ဒုကၡသည္အုပ္စုကို အေဆာက္အဦအတြင္းမွ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ၿပီး ရက္ပိုင္းမွ်အၾကာတြင္ တြစ္တာလိပ္စာ hashtag#Botzariz36တြင္ အဆိုပါကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဒုတိယ အမ်ားဆံုး ေဆြးေႏြးသည့္ လိပ္စာ တစ္ခုအျဖစ္ ျပင္သစ္တြင္ ေပၚထြက္လာခဲ့ ေလသည္။ သို႔ေသာ ညဘက္ ၀င္ေရာက္ စီးနင္းေသာ ရဲမ်ား၏ ရန္ေၾကာင့္ အမ်ားစုမွာ ဘတ္တပ္စ္ခ်ဴးေမာက္ ပန္းၿခံအတြင္း အိပ္စက္ျခင္း မျပဳၾကေတာ့ေခ်။ 

“ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္ကို ခက္ခဲေနပါတယ္။ ရဲေတြနဲ႔ေရာ၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံနဲ႔ေရာ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ တူနီးရွားနဲ႔ေရာ ဘယ္ဘက္ကမွ မေခ်ာင္ပါဘူးဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေတာ့ လမ္းဆံုး ေရာက္တဲ့အထိ ဆက္ေလွ်ာက္ရမွာပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လုပ္ႏိုင္တာ ဒါပါပဲ။ အျခားဘာမွ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ မရွိပါဘူး။”

Source: Al Jazeera

Posted in: သတင္းေဆာင္းပါး