ပါကစၥတန္ႏွင့္ ေရေဘးဒုကၡ (သတင္းေဆာင္းပါး) ~ HRDP NEWS WORLD

လြန္ခဲ့ေသာ ေႏြရာသီက ျပင္းထန္ေသာ မုတ္သံုရာသီ မိုးေၾကာင့္ ပါကစၥတန္တစ္လႊား ေရလႊမ္းမိုးမႈမ်ား အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ လူေပါင္း သန္း ၂၀ခန္႔အထိ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကရသည္။ လူ ၂,၀၀၀ ခန္႔ ေသဆံုးၿပီး ၁.၅ သန္း အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ကာ ၁၁သန္းေက်ာ္ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရသည္။

ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ပါကစၥတန္ရွိ ေရေဘးသင့္ ေဒသမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခဲ့စဥ္က-

“ဒီေလာက္ဆိုးရြားတဲ့ သဘာဝေဘးဒဏ္မ်ဳိး ကမၻာႀကီးမွာ တစ္ခါမွ မျမင္ဖူးေသးဘူး။” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေဘးလြတ္ရာ ေျပာင္းေရႊ႕ ခဲ့ရေသာ လူမ်ားလည္း ျပန္လာခဲ့ၾကၿပီး ေနအိမ္မ်ား ျပန္လည္ ေဆာက္လုပ္ေနၾကၿပီဟု အစိုးရႏွင့္ ကုလ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ဳိ႕မွာမူ ျပန္လာစရာ ေနရာမရွိဘဲ ယာယီ စခန္းခ်၏ ေပးထားေသာ ေနရာမ်ားမွာပင္ ဆက္လက္ ေနထိုင္ေနရေၾကာင္း၊ ျပန္လည္ ေနထိုင္ၾကသူ မ်ားမွာလည္း ေနာက္တစ္ႀကိမ္ထပ္မံ ပ်က္စီးဆံုးရွဳံးမည့္ အေရးကိုေတြး၍ ေၾကာက္လန္႔ ေနၾကေၾကာင္း ဆိုသည္။

ပါကစၥတန္ အစိုးရႏွင့္ ကုလသမဂၢက ယခုႏွစ္တြင္ မုတ္သံုရာသီမွာ ပံုမွန္ထက္ တစ္ပတ္ခန္႔ ေစာ၍ က်ေရာက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေရႀကီးျခင္း သတိေပးခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ ေၾကျငာခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

ယခုႏွစ္ က်ေရာက္မည့္ ေရေဘးတြင္ လူေပါင္း ၂.၇သန္းခန္႔အထိ ဒုကၡေရာက္လိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက တြက္ခ်က္ေျပာ ဆိုထားသည္။ ထို႔ထက္ပို၍ ဆိုဝါးခဲ့မည္ဆိုလွ်င္ လူငါးသန္းခန္႔ အကူအညီ လိုအပ္လိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆို၏။

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က ေရးေဘးဒုကၡ ခံစားခဲ့ရေသာ သူမ်ားမွာ ျပန္လည္ အေျခတက် မျဖစ္ေသးမီမွာပင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ စစ္ဆင္ေရးမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ၏ အေနာက္ေျမာက္ဘက္တြင္ ေနာက္ထပ္ လူေပါင္း သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရျပန္သည္။ ယင္းေဒသမ်ားတြင္ ေသာင္းက်န္းသူမ်ား တည္ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရ ၾသဇာအာဏာလည္း လႊမ္းမိုးႏိုင္ျခင္း မရွိေပ။

တိုင္းျပည္ စီးပြားေရးလည္း အလြန္ဆိုးဝါးစြာ ထိခိုက္လ်က္ရွိရာ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီး၌ တင္ရွိေနေသာ အေႁကြး ၅၉ ဘီလီယံ ေဒၚလာရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သဘာဝ ေဘးဒဏ္မ်ား၊ စစ္ေဘးဒဏ္မ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ေနသူမ်ားကို အကူအညီ ေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိဟု ဆိုလွ်င္မွားမည္မထင္။

“ပါကစၥတန္က သဘာဝ ေဘးဒဏ္နဲ႔ ခဲြျခားလို႔မရတဲ့ တိုင္းျပည္ ျဖစ္ေနတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေတာင္နဲ႔ေျမာက္ကို ျပတ္ေရြ႕ ေၾကာင္းႀကီးက ကန္႔လန္႔ ျဖတ္ထားတယ္။” လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထား အကူအညီေပးေရး ပါကစၥတန္ဆိုင္ရာ ကုလ ရုံးဥကၠ႒ ျဖစ္သူ မန္ႏူယယ္လ္ဘက္စလာက ဆိုသည္။

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က အတိုင္းပင္ မိုးရြာသြန္းၿပီး ေရႀကီးႏႈန္း ႀကီးမားမည္ ဟုေတာ့ မထင္ရေခ်။ အခ်ဳိ႕ ေဒသမ်ားတြင္ ပံုမွန္ထက္ မိုးရြာသြန္းမႈႏႈန္း ပိုႏိုင္သည္မွလြဲ၍ က်န္ေဒသမ်ားတြင္ ပံုမွန္ထက္ ၁၀% ခန္႔ေလ်ာ့နည္းမည္ဟု ပါကစၥတန္ မိုးဇလဌာန ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက ခန္႔မွန္းထားၾကသည္။

“တစ္တိုင္းျပည္လံုး ေရလႊမ္းမိုးမယ္လို႔ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မေမွ်ာ္လင့္ပါဘူး။ ေနရာအလိုက္ပဲ ေရလႊမ္းမိုးမႈေတြ ျဖစ္ပါလိမ့္ မယ္။ ဒါေပမယ့္ အတိအက်ေျပာရေတာ့ ခက္ပါေသးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာပါ။”

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က အကူအညီေပးေရး ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့သည့္အတြက္ ပါကစၥတန္ အစိုးရကို အျပင္းအထန္ ေဝဖန္ခဲ့ၾကသည္။ တိုင္းျပည္တြင္း အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကျငာခ်က္ကိုမူ ေစာေစာစီးစီး ထုတ္ျပန္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ မႏွစ္က တိုင္းျပည္ ေရနစ္ေနခ်ိန္တြင္ ပါကစၥတန္သမၼတ အာဆစ္အလီဇာဒါရီက ဥေရာပသို႔ ခရီးထြက္သြားခဲ့ၿပီး သတင္းကင္မရာမ်ား ေရွ႕တြင္ ၿပံဳးၿပဳံးရႊင္ရႊင္ ဓါတ္ပံု အရိုက္ခံေနေသာ ပံုမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ရေသာ ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ေဒါသထြက္ခဲ့ၾကသည္။

ေရေဘး ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ လတ္တေလာ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာ ေငြေၾကး ရွာေဖြစုေဆာင္း မႈမ်ားလည္း ကုလသမဂၢမွ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ ေရေဘး က်ေရာက္ၿပီး ၁၀ ရက္အတြင္း ကုလသမဂၢမွ သံုးစြဲေသာ ေငြေၾကးပမာဏမွာ ဒုကၡသည္ တစ္ဦးအတြက္ ေဒၚလာ ၃.၂၀ သာ သံုးစြဲခဲ့ၿပီး ၂၀၁၁ ေဟတီငလ်င္တြင္ တစ္ဦးအတြက္ ၄၉၅ ေဒၚလာ သံုးစြဲခဲ့သည္။

“မႏွစ္က ေရႀကီးမႈကေန ကြ်န္ေတာ္တို႔ သင္ခန္းစာေတြ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထား အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အစိုးရက ပိုေကာင္းေအာင္ ျပင္ဆင္ထားရပါမယ္။”

ယခုႏွစ္တြင္ ေဖေဖၚဝါရီလ ကတည္းက စတင္၍ ပါကစၥတန္ အစိုးရ၊ ကုလႏွင့္ အျခား အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔မ်ား ပံုမွန္ ေတြ႔ဆံုၾကၿပီး ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစီအစဥ္မ်ား ေရးဆြဲၾကလ်က္ ရွိသည္။

“ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ အေျခအေနေတြကို ခန္႔မွန္းသံုးသပ္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔ အစီအစဥ္ေတြ ေရးဆြဲေနပါတယ္။ အနီးစပ္ဆံုး ခန္႔မွန္းထားတာကေတာ့ လူ ၂.၀၇သန္း ေလာက္ကို အကူအညီေတြ ေပးရလိမ့္မယ္။ ဒီထက္ ပိုဆိုးလာရင္ေတာ့ ၅သန္း အထိျဖစ္သြားႏိုင္ၿပီး တိရစာၦန္ေတြ ဆံုးရွဳံးမယ္၊ ေက်ာင္းေတြ ပ်က္စီးသြားမယ္၊ ၿပီးေတာ့ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းရလိမ့္မယ္။” ဟု ဘက္စလာက ေျပာျပသည္။

ေရႀကီးမႈဒဏ္ေၾကာင့္ အပ်က္အစီး ျဖစ္လာမည့္ စာရင္းထဲမ်ားထဲတြင္ စံခ်ိန္မီ တည္ေဆာက္မထားေသာ အေဆာက္အဦမ်ား၊ ခိုင္ခန္႔မႈ မရွိေသာ ေရကာတာမ်ားလည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေျမာက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္ရွိ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား အတြက္လည္း ကုလသမဂၢက စိုးရိမ္ပူပန္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေရစီးျပင္းထန္ေသာ ခိုင္ဘာပက္ ထြန္းခြါေဒသတြင္ အပ်က္အစီး အလြန္ဆိုးရြားႏိုင္သည္။ ဤေဒသကို သာမန္ထက္ မိုးပိုမို ရြာသြန္းႏိုင္သည့္ ေဒသအျဖစ္ တြက္ခ်က္ထားသည္။

“ရႊံ႕ေျမၿပိဳေတြ ျပိဳက်ၿပီး တံတားေတြ၊ လမ္းေတြ၊ ရြာေတြကို ပိတ္ဆို႔ ဖံုးလႊမ္းသြားႏိုင္တယ္။” ဟု ဘက္စလာက ဆိုသည္။

“ဒီရာသီအတြက္ တြက္ခ်က္ထားတဲ့ မိုးေရခ်ိန္က သာမန္ထက္ ၁၀% ေလ်ာ့က်ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ပန္ဂ်ပ္၊ ကက္ရွမီးယား၊ ခိုင္ဘာပက္ထြန္းခြါ ျပည္နယ္ေတြမွာေတာ့ မိုးပိုႏိုင္တယ္။” ဟု မိုးဇလဌာနမွ မာမြတ္က ေျပာသည္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က အဲဒီေဒသေတြကို ေသာက္ေရ၊ ေဆးဝါးေတြ ေရာက္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္ ခက္ခက္ခဲခဲ လုပ္ခဲ့ရတယ္။

ေသာက္သံုးေရ ထည့္ဖို႔ကန္ေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ အလံုအေလာက္ မရွိဘူးေလ။ ဒီႏွစ္ေတာ့ အဲဒါကို ေရွ႕တန္းတင္ ေဆာင္ရြက္ေနပါ တယ္။” ဟု ဘက္စလာက ေျပာသည္။

ပါကစၥတန္ျပည္နယ္ ငါးခုသို႔ အကူအညီ ေပးေရး ပစၥည္းမ်ား ပို႔ေဆာင္ေရး အတြက္ လံုၿခံဳေရး အေျခအေန စိုးရိမ္ရေၾကာင္း အကူအညီ ေပးေရး အဖြဲ႔မ်ားက ဆိုသည္။ ဘလိုခ်ီစတန္၊ ခိုင္ဘာပက္ထြန္းခြါ၊ ဖာတာ၊ ဆစ္ဒ္ႏွင့္ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ လံုၿခံဳေရး အေျခအေနေၾကာင့္ အကူအညီေပးမႈမ်ား အလံုအေလာက္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေၾကာင္း မုတ္သံုရာသီ ေဘးအႏၱရာယ္ ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႔စံုမွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“အဲဒီကို တုိက္ရိုက္သြားရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လံုၿခံဳေရးအတြက္ စိတ္မခ်ရပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔နဲ႔ အတူ ေဒသခံ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဒါမွမဟုတ္ စစ္တပ္ကေန လိုက္ပါ ေစာင့္ေရွာက္ေပးမွ ျဖစ္မွာပါ။” ဟု အကူအညီေပးေရး လုပ္သားတစ္ဦးက ဆိုသည္။

အကဲျဖတ္ သံုးသပ္သူမ်ားႏွင့္ အကူအညီေပးေရး လုပ္သားမ်ားက အစိုးရအတြက္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ အျပည့္အဝ မပိုင္ေသာ သူပုန္ေဒသမ်ားသို႔ အကူအညီ ေပးရမည့္အေရး ေတြးကာ စိုးရိမ္ ပူပန္လ်က္ရွိသည္။ အခါမ်ားစြာပင္ ေဒသတြင္းရွိ ေသာင္းက်န္းသူ မ်ားက အကူအညီ ေပးေဝေနေသာ ေနရာမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိလာကာ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ၾကေလ့ ရွိသည္။

ေဒါက္တာ မိုဟာမက္တာကီသည္ ဆရာဝန္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး Daily Times သတင္းစာတြင္ ေဆာင္းပါး ပုံမွန္ေရးေနေသာ စာေရးဆရာ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၅ခုႏွစ္ ငလ်င္ လႈပ္ခတ္ၿပီးေနာက္ ဆရာဝန္ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ႏွင့္ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ အကူအညီေပးရန္ ခရီးထြက္ခြါခဲ့သည္။

သူက “ကြ်န္ေတာ္ ပထမဆံုး ေတြ႔ရတဲ့ ေဆးရုံကားမွာ ‘Al-Rashid Trust’ လို႔ ေရးထားတယ္။ ကားေပၚမွာ စစ္ဗိုလ္တစ္ေယာက္ ပါသြားတာ ေတြ႔လိုက္ရတယ္။” Al-Rashid Trust သည္ အယ္လ္ေကဒါႏွင့္ တာလီဘန္တို႔ကို ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ေနသည္ဟု သံသယရွိသျဖင့္ ယင္းအဖြဲ႔ကို ကုလသမဂၢက ၂၀၀၁ ေအာက္တိုဘာလမွ စတင္၍ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ စာရင္းထဲတြင္ ထည့္သြင္းထားခဲ့သည္။ Al-Rashid Trust အဖြဲ႔သည္ ကိုဆိုဗို စစ္ေသြးႁကြမ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရွိေၾကာင္း ကုလသမဂၢ ပိတ္ဆို႔အေရးယူ ေရးေကာ္မီတီ၏ ဝက္ဆိုက္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။

“ခုိင္ဘာပက္ထြန္းခြါျပည္နယ္ထဲက ဘလာေကာ့ေဒသမွာ အကူအညီေပးေရးလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဘာသာေရးေနာက္ခံအဖြဲ႔ တစ္ခု၊ ႏွစ္ခုေတာ့ရွိႏိုင္တယ္။” ဟု တာကီက ေျပာသည္။

ပါကစၥတန္ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ အထူးသျဖင့္ ဖာတာမွာ ေသာင္းက်န္းသူ အုပ္စုမ်ား အခိုင္အမာ တည္ရွိေနေသာ ေဒသျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အကူအညီ လုိအပ္ေနေသာ ေဒသမ်ားကို သူတို႔အတြက္ အသံုးခ်ခံရမႈမွာ ေသခ်ာသေလာက္ပင္။

“အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႔ေတြ အမ်ားစုက ဟဇၨဘိုလာေတြအတိုင္းပဲ။ လူမႈေရးလုပ္ငန္း နယ္ပယ္ေတြ ထဲမွာ ဝင္ေရာက္ၿပီးေတာ့ အကူအညီ လိုအပ္ေနတဲ့ ေဒသေတြကို အလြယ္တကူ ဝင္ေရာက္ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ ရေအာင္ လုပ္ေလ့ရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူမႈေရး အဖြဲ႔ေတြ၊ ဘာသာေရး အဖြဲ႔ေတြကလည္း ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ၾကဘူးေလ။” တာကီက ေျပာျပသည္။

“မႏွစ္က ဆိုရင္ အကူအညီေတြ အရမ္းလိုအပ္ေနၿပီးေတာ့ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ေတြဆီကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ အကူအညီ လွမ္းေတာင္းတယ္။ အခ်ဳိ႕ အကူအညီလာေပးဖို႔ သေဘာတူတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ ေတြပါတယ္။”

သို႔ေသာ္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ဘာသာေရး အုပ္စုမ်ားက ေကာင္းစြာ ေဆာင္ရြက္ ေပးႏိုင္ခဲ့ၾက သည္။

“ဘယ္သူေတြက လူသားခ်င္း စာနာမႈနဲ႔ ကူညီၾကသလဲ၊ ဘယ္သူေတြက ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ကူညီၾကသလဲ ဆိုတာ ခြဲျခားဖို႔က အစိုးရရဲ႕အလုပ္ပါ။ ကုလသမဂၢရဲ႕အလုပ္ မဟုတ္ပါဘူး။”

Source: Al Jazeera