ေဆာ္ဒီအမ်ဳိးသမီးမ်ား ကားေမာင္းခြင့္အတြက္ လႈပ္ရွား

ေရွးရုိးစြဲဘုရင့္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ်ႏိုင္ငံတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကားမေမာင္းရ တားျမစ္ထားမႈကို ေဆာ္ဒီအမ်ဳိးသမီးအေတာ္မ်ားမ်ားက ဆန္႔က်င္လ်က္ရွိသည္။ အင္တာနက္လူမႈဆက္သြယ္ေရးကြန္ယက္ဝက္ဘ္ဆိုက္မ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကားမေမာင္းရတားျမစ္ထားျခင္းကို ဆန္႔က်င္ၾကရန္လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ားေပၚေပါက္လာၿပီးေနာက္ ေသာၾကာေန႔တြင္ ဆန္႔က်င္မႈမ်ားကိုျပသခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကုန္တိုက္ကေနျပန္လာၾကပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ဇနီးက စတိုးဆိုင္အသြားအျပန္ကားေမာင္းဖို႔ဆံုးျဖတ္ လုိက္ပါတယ္။” သတင္းေထာက္ ေတာ္ဖစ္အယ္လ္ဆာအစ္က သူ၏တြစ္တာစာမ်က္ႏွာတြင္ ေသာၾကာေန႔ကေရးသားခဲ့သည္။

“ကြ်န္မ ကင္းဖာ့ဒ္လမ္းမႀကီးအတုိင္းေမာင္းႏွင္လာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့အိုလာယာလမ္းကိုသြားတယ္။ ကြ်န္မေယာက်ၤားက ေဘးမွာပါပါတယ္။ ဒီေန႔အဖို႔ေတာ့ ကားေမာင္းျခင္းဟာ ကြ်န္မအတြက္ပဲလို႔ ကြ်န္မဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။” ရီယာ့ဒ္ၿမိဳ႕ေန မဟာအယ္လ္ကာတာနီက တြစ္တာတြင္ေရးသားခဲ့သည္။
အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ ကားေမာင္းျခင္းအခြင့္အေရးကို ဥပေဒအရ၊ ဘာသာေရးအရတားျမစ္၍မရေၾကာင္း ၊ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ့္အခြင့္အေရးအတြက္ ကိုယ္တိုင္ေမာင္းျခင္းျဖစ္ၿပီး ကားေမာင္းျခင္း၊ မေမာင္းျခင္းမွာ ကိုယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ သာမူတည္ေၾကာင္း AFP သတင္းဌာနသို႔သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကားေပၚတြင္ သူမ၏အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားပါတစ္ပါတည္းယူေဆာင္သြားၿပီး ကားေမာင္းျခင္းေၾကာင့္ေထာင္က်မည္ဆိုပါက ေထာင္ထဲသို႔သြားရန္ အသင့္ရွိေၾကာင္း သူမ၏ခင္ပြန္းျဖစ္သူ မိုဟာမက္အယ္ ကာတာနီက တြစ္တာတြင္ေရးသားခဲ့သည္။
၁၉၉၀ တြင္ ေဆာ္ဒီအမ်ဳိးသမီး ၇၄ ဦးက ၿမိဳ႕ေတာ္ရီယာ့ဒ္တစ္ခြင္တြင္ ကား ၁၅ စီးျဖင့္လွည့္ပတ္ေမာင္းႏွင္ကာ အမ်ဳိးသားမ်ားကို တအံ့တၾသျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ေထာင္က်ခံခဲ့သည္။ ယင္းျဖစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ယခုအႀကိမ္ျပန္လည္ ဆန္႔က်င္ၾကျခင္းျဖစ္ သည္။

မည္သည့္ဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္မွတက္ႁကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကေတာင္းဆိုမႈမ်ားမျပဳေသးေသာ္လည္း ေဆာ္ဒီအမ်ဳိးသမီးမ်ားက အမ်ဳိးသားမ်ားသာ ကားေမာင္းရမည္ဟူေသာ စည္းမ်ဥ္းကို ပုန္ကန္ၾကၿပီဟုဆိုသည္။
ႏိုင္ငံျခားတြင္သြားေရာက္၍ ယဥ္ေမာင္းလိုင္စင္ယူခဲ့ေသာအမ်ဳိးသမီးမ်ားအား ေယာက်ၤားသားမ်ားကို အားမကိုးဘဲ ကိုယ့္ခရီးစဥ္ ကိုယ္တိုင္ေမာင္းႏွင္သြားျခင္းျပဳရန္တုိက္တြန္းထားသည္။
“ဒီေန႔ကစလို႔ အမ်ဳိးသမီးေတြကိုယ့္အခြင့္အေရးေတြကို အသံုးျပဳဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။” ဟု ေဆာ္ဒီအမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရး တက္ႁကြလႈပ္ရွားသူ ဝါဂ်ဟာအယ္လ္ဟူဝိုင္ဒါကေျပာသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကသူမကိုယ္တိုင္ကားေမာင္းႏွင္ေနသည့္ ဗီြဒီယိုကို အင္တာနက္တြင္ တင္ျပထားသည္။
“ဒီေန႔လမ္းမေတြေပၚမွာ စုရုံးလႈပ္ရွားမႈေတြအမ်ားႀကီးလုပ္ဖို႔ရွိေနပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ေနာက္မဆုတ္ပါဘူး။”

အာရပ္အံုႁကြမႈဟုအမည္ေပးထားေသာ အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားအဝွမ္းအစိုးရမ်ားျပဳတ္က်သြားေအာင္ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ၾကေသာ အဟုန္ ျဖင့္ ႏွစ္လၾကာ အမ်ဳိးသမီးကားေမာင္းခြင့္အင္တာနက္လႈပ္ရွားမႈမွာ ေသာၾကာေန႔တြင္ အထြဋ္အထိပ္သို႔ေရာက္ရွိလာသည္။
အဓိကလႈံ႕ေဆာ္ေနေသာ “Women2Krive” ဟူေသာ Facebook စာမ်က္ႏွာတြင္ ဘုရင္က အမ်ဳိးသမီးမ်ားကားေမာင္းခြင့္ ဥပေဒ ျဖင့္ ခြင့္ေပးလာသည္အထိ ဆက္လက္လႈပ္ရွားသြားမည္ဟု ဆိုသည္။

ေဆာ္ဒီတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာ လူပံုလည္တြင္ ေခါင္းမွ ေျခမ်က္ေစ့အထိဖံုးအုပ္ထားေသာ အဝတ္ကိုဝတ္ဆင္ရၿပီး အမ်ဳိးသားမပါ ဘဲ အျပင္ထြက္ခြင့္မရွိေခ်။

လြန္ခဲ့ေသာလက ၃၂ ႏွစ္အရြယ္ မာနယ္အယ္ရွာရစ္ဆိုသူအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက သူမကိုယ္တုိင္ကားေမာင္းေနေသာ ဗီြဒီယိုကို အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ တင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ၁၀ ရက္ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းခံရၿပီးေနာက္ အမ်ဳိးသမီးကားေမာင္းခြင့္ ေတာင္းဆိုလႈပ္ရွားမႈေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္တစ္ခါ ကားေမာင္းႏွင္ျခင္းမျပဳပါ၊ ကားေမာင္းျခင္းကိုလည္း လူသိရွင္ၾကား ျဖစ္ေအာင္မလုပ္ပါဟု ဝန္ခံကတိျဖင့္သူမကို ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္သည္ဟု ဆိုသည္။
ထို႔ေနာက္အဆိုပါကိစၥသည္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားၾကားတြင္ အံုးအံုးက်က္က်က္ျဖစ္လာၿပီး အမ်ဳိးသမီးမ်ား ကားေမာင္းျခင္းကို တားျမစ္ထားသည့္ဥပေဒ ဖယ္ရွားေပးရန္ ဘုရင္ထံသို႔တုိက္ရိုက္ေတာင္းဆိုမႈမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထိုဥပေဒမွာ တစ္ကမၻာလံုးတြင္ ေဆာ္ဒီတစ္ႏိုင္တည္းတြင္သာရွိသည္။

Source: Al Jazeera

Posted in: အေရွ ႔အလယ္ပိုင္း